Kolegium odwoławcze Zhambylskiego Sądu Obwodowego uchyliło wyrok uniewinniający wobec znanego kazachskiego obrońcy praw człowieka Vadima Kuramshina. W dniu 31.10.2012 r. został on aresztowany. Współpracownicy obrońcy praw człowieka informują, że podczas pobytu w areszcie śledczym Vadim Kuramshin podjął próbę samobójczą. Po tym incydencie został przeniesiony do więzienia w mieście Taraz.
Postępowanie karne w sprawie Vadima Kuramshina rozpoczęło się w dniu 23.01.2012 r. Został on wtedy aresztowany pod zarzutem wymuszenia łapówki. Według zeznań samego obrońcy praw człowieka i jego zwolenników, sprawa była w całości sfabrykowana. W wyniku rozprawy sądowej w dniu 28.08.2012 r. ława przysięgłych uznała, że Vadim Kuramshin nie jest winny zarzucanych mu czynów. Kwalifikacja czynu została zmieniona z „wymuszenia” na „samowolę”. Sąd skazał Kuramshina na jeden rok pozbawienia wolności, jednak, uwzględniając fakt, że obrońca praw człowieka przebywał w areszcie przez ponad pół roku, sędzia orzekł o zwolnieniu go wprost z sali sądowej. Taka decyzja sądu dla wielu była zaskoczeniem, jako że prokurator żądał dla Kuramshina kary 14 lat pozbawienia wolności.
Po zwolnieniu Vadim Kuramshin wciąż aktywnie działał w obronie praw człowieka. Przede wszystkim zwracał uwagę opinii publicznej na problem łamania praw człowieka w kazachskich instytucjach penitencjarnych. Większość ekspertów i obrońców praw człowieka wiąże jego ostatnie aresztowanie właśnie z krytycznymi wystąpieniami Kuramshina na temat okrutnych tortur w więzieniach Kazachstanu podczas corocznego Spotkania Implementacyjnego Wymiaru Ludzkiego (HDIM) OBWE w Warszawie w dniach 27.09.2012-04.10.2012 r. Już w czasie trwania konferencji ambasador do spraw specjalnych (ds. kontaktów z organizacjami międzynarodowymi) MSZ Republiki Kazachstan, Usen Suleyman, pośpieszył z zapewnieniami skierowanymi do uczestników organizowanego przez OBWE wydarzenia, że obrońcy praw człowieka Kuramshinowi nie grozi aresztowanie za jego przemowy w Warszawie.
Jednak po wniesieniu apelacji od wyroku sądu pierwszej instancji przez prokuraturę miasta Zhambyl, już w dniu 31.10.2012 r. Kolegium Odwoławcze Zhambylskiego Sądu Obwodowego uznało za zasadną tę apelację i postanowiło uchylić wyrok uniewinniający wobec Vadima Kuramshina. Sąd postanowił jednocześnie zmienić zastosowany wobec niego środek zapobiegawczy z dozoru policyjnego na areszt. Formalną przyczyną aresztowania było złamanie przez Vadima Kuramshina warunków dozoru policyjnego – jak wspomnieliśmy wcześniej, po zwolnieniu z aresztu wyjechał on do Warszawy, aby uczestniczyć w konferencji OBWE.
Podczas wygłaszania postanowienia sądu o aresztowaniu Vadima Kuramshina pod jego domem już przebywał oddział policji. Zdaniem samego obrońcy praw człowieka świadczy to o tym, że służby specjalne już wcześniej wiedziały o decyzji sądu. „Sąd jeszcze nie wydał decyzji, a funkcjonariusze służb specjalnych, ubrani po cywilnemu, ale z krótkofalówkami, już stali pod moją klatką schodową. Myślę, że wyrok zostanie uchylony.” – oświadczył Vadim Kuramshin w rozmowie telefonicznej z dziennikarzami na kilka godzin przed aresztowaniem.
Zatrzymanie Vadima Kuramshina miało miejsce późnym wieczorem 31.10.2012. Ponieważ obrońca praw człowieka odmówił otwarcia drzwi służbom specjalnym aż do poranka następnego dnia, funkcjonariusze weszli siłą do mieszkania.
Raziya Nurmasheva, adwokat Vadima Kuramshina, skomentowała dla mediów decyzję instancji odwoławczej: „To oznacza, że sprawa Vadima Karamshina powinna być rozpatrywana w zasadzie od początku — powinien być powołany nowy skład sądu pierwszej instancji. Jeśli proces będzie odbywać się z udziałem ławy przysięgłych, to w takim wypadku powinien być powołany nowy skład ławy przysięgłych”.
Tymczasem współpracownicy Vadima Kuramshina informują, że po aresztowaniu obrońca praw człowieka został pobity. Na znak protestu przeciwko takiemu traktowaniu podciął sobie żyły. Zdarzenie miało miejsce w dniu 01.11.2012 r.. Po tym zajściu Vadim Kuramshin został przeniesiony do więzienia w mieście Taraz.
Fundacja Otwarty Dialog wzywa społeczność międzynarodową, szczególnie OBWE, do wystąpienia w obronie Vadima Kuramshina i zażądania od władz Kazachstanu jego niezwłocznego uwolnienia. Chcielibyśmy także podkreślić, że niedopuszczalne jest ponowne rozpoczęcie ścigania karnego Vadima Karamshina i innych uczestników konferencji międzynarodowych za ich wystąpienia, zawierające krytykę władz oraz promujące prawa człowieka, wygłoszone na forum międzynarodowym.