Od poniedziałku 8 października do czwartku 11 października 2018 r. delegacja ODF wzięła udział w spotkaniach podczas czwartej sesji Zgromadzenia Parlamentarnego Rady Europy (PACE) w Strasburgu.
Misja ta była szczególna, ponieważ Prezes ODF, Lyudmyla Kozlovska, która od sierpnia 2018 r. objęta jest wydanym przez Polskę zakazem wjazdu do strefy Schengen, mogła wziąć w niej udział dzięki wsparciu ze strony władz francuskich.
Podczas sesji PACE Lyudmyla Kozlovska została zaproszona do udziału jako panelistka w dwóch wydarzeniach towarzyszących.
W poniedziałek 8 października Prezes ODF wygłosiła przemówienie podczas wydarzenia towarzyszącego zatytułowanego „Kurcząca się przestrzeń społeczeństwa obywatelskiego i prześladowanie działaczy na rzecz praw człowieka“, w którym podjęła temat swojej deportacji z UE, skupiając się szczególnie na niepokojącym precedensie tworzonym przez Polskę w kwestii prześladowania działaczy na rzecz społeczeństwa obywatelskiego w Unii Europejskiej – wspólnocie zbudowanej na takich podstawowych wartościach jak wolność i demokracja. Podkreśliła ona, że nieustanne prześladowanie osób protestujących w sposób pokojowy w Polsce, wraz z ciągłymi atakami na praworządność, uniemożliwiają dalsze nazywanie polskiej transformacji świetlanym przykładem, jakim kraj ten był kiedyś. W wydarzeniu zorganizowanym przez Konferencję INGOs Rady Europy, którego gospodarzem była Olena Sotnyk (Ukraina, ALDE), udział wzięli także inni obrońcy praw człowieka oraz przedstawiciele społeczeństwa obywatelskiego zajmujący się przypadkami łamania praw człowieka w krajach postsowieckich.
W środę 10 października Lyudmyla Kozlovska zabrała głos podczas wydarzenia “Prawa człowieka w niebezpieczeństwie – demontaż praworządności w Polsce“, którego gospodarzem był niemiecki poseł do PE Frank Schwabe. Prezes ODF przedstawiła wówczas konkretne przykłady ataków ze strony polskich władz, których obiektem stała się Fundacja oraz wiele innych organizacji pozarządowych. Wskazała ona w szczególności na zdumiewającą ilość „fake newsów i oczerniających kampanii prowadzonych na co dzień, ze strony Mołdawii, Rosji, Kazachstanu”, a teraz także Polski. „Głównym celem mojego wystąpienia tutaj jest wskazanie, że zakaz wjazdu do strefy Schengen nałożony przez władze polskie na mnie jako osobę stanowiącą zagrożenie dla bezpieczeństwa narodowego, oraz oznaczenie wszystkich dokumentów jako „ściśle tajnych”, ma co najmniej trzy wymiary: po pierwsze, jest to przesłanie dla wszystkich cudzoziemców, którzy mogliby znaleźć się w takim samym położeniu jak ja, gdyby krytykowali Polskę i naruszenia konstytucji oraz praworządności; po drugie, ma to wpływ na kraje takie jak Kazachstan, Mołdawia, a nawet Ukraina, w których występuje znaczna korupcja (…) oraz jest to ostrzeżenie o niemożności obrony innych osób, które mogą znaleźć się w takiej samej sytuacji, tzn. zostać objęte zakazem wydanym przez Polskę lub Węgry, ponieważ system Schengen opiera się na zaufaniu i szczerej współpracy, a to jest wyraźny przykład naruszenia przez Polskę zaufania i współpracy z zagranicznymi partnerami.”
Na zakończenie Lyudmyla Kozlovska wezwała Radę Europy do zapewnienia, że „zostaną przyjęte mechanizmy służące zapobieganiu takim nadużyciom i ochronie obrońców praw człowieka”. „Nie każdy ma możliwość występowania przed Wami; jest to w istocie dla mnie wielki przywilej i nie chcę mówić tylko o mojej sprawie, ale chcę zapobiegać podobnym zdarzeniom w przyszłości,” dodała.
Panelistami byli także: polska działaczka na rzecz praw obywatelskich Julie Walecka oraz prawnik Jarosław Kaczyński. Walecka przedstawiła swoje doświadczenia zwykłego obywatela, który czuje potrzebę tego, aby zostać aktywistą występującym na ulicach po tym, gdy w 2015 roku dowiedziała się, że system prawa w jej kraju jest poważnie zagrożony. W imieniu organizacji „Straż Obywatelska” wskazywała, jak osoby protestujące w sposób pokojowy na ulicach mogą być zatrzymywane tylko dlatego, że niosą symbole takie jak biała róża czy symbol konstytucji. “Uważamy, że Krajowa Rada Sądownictwa nie broni już sądownictwa przed ambicjami władzy wykonawczej,” ostrzegła. Wyraziła ona ponadto zaniepokojenie w odniesieniu do zbliżających się wyborów, co wiąże się także z podważaniem zasady niezawisłości sądownictwa, wskazując, że „zgodnie z prawem, Sąd Najwyższy potwierdza wyniki wyborów”.
Kaczyński, prawnik broniący wielu działaczy na rzecz praw obywatelskich, którym grozi prześladowanie z powodu zaangażowania w działalność obywatelską, wskazał na nieprawidłowości w zachowaniach policji przy tłumieniu pokojowych protestów. Podkreślił on, że „każdy, którego tożsamość można sprawdzić, nie staje się świadkiem, a oskarżonym; najczęstsze oskarżenia to „zakłócanie ruchu na drogach publicznych” czy „organizowanie zgromadzenia bez jego zgłoszenia”; niektóre ze zgromadzeń są faktycznie spontaniczne, co wynika z prawa zapewnionego na mocy przepisów do wolności zgromadzeń oraz na mocy polskiej konstytucji.” Sędziowie zwykle uniewinniają protestujących z zarzutów, jakie są im stawiane, a wielu sędziów także protestuje przeciwko takiemu stanowi rzeczy, i z tego powodu nakładane są na nich środki dyscyplinarne. Wezwał on następnie do wsparcia niezawisłości sądownictwa oraz do okazania wsparcia dla sędziów poprzez składanie zapytań o przypadki tych, którzy zostali niesłusznie usunięci ze stanowiska lub spotkały ich działania odwetowe ze strony władz polskich.
W wyniku kampanii ODF i działań Fundacji w tym zakresie, 27 członków PACE podpisało wniosek o podjęcie rezolucji zatytułowanej „Sędziowie w Polsce i w Republice Mołdawii muszą zachować niezawisłość”, w tym Azadeh Rojhan Gustaffson (Szwecja, SOC), Hannah Bardell (Wielka Brytania, NR), Doris Barnett (Niemcy, SOC), Reina de Bruijn-Wezeman (Holandia, ALDE), Andreas Nick (Niemcy, EPP/CD), Joseph O’Reilly (Irlandia, EPP/CD), Andrea Orlando (Włochy, NR), Ulla Sandbæk (Dania, UEL). We wniosku podkreślono raz jeszcze znaczenie wsparcia dla niezawisłych sędziów, wskazując poszczególne przypadki sędziów „nieposłusznych”, jak Igor Tuleya, Wojciech Łączewski, Dominik Czeszkiewicz i Waldemar Żurek w Polsce oraz Domnica Manole w Mołdawii, którzy są poddawani różnym formom prześladowań o charakterze politycznym oraz działaniom odwetowym za swoje niezależne postawy.
Ponadto, 31 członków PACE poparło Pisemną deklarację 663, wzywając do umieszczenia przez państwa członkowskie Rady Europy warunków dotyczących praw człowieka w dalszych programach pomocy finansowej dla Kazachstanu. Tekst podpisali m.in. Pieter Omtzigt (Holandia, EPP/CD), Reinade Bruijn-Wezeman (Holandia, ALDE), Stella Creasy (Wielka Brytania, SOC), Doris Fiala (Szwajcaria, ALDE), Paul Gavan (Irlandia, UEL), Robert Goodwill (Wielka Brytania, EC), Tiny Kix (Holandia, UEL) Olena Sotnyk (Ukraina, ALDE), Tineke Strik (Holandia, SOC), Petra De Sutter (Belgia, SOC), Krzysztof Truskolaski (Polska, ALDE), Rónán Mullen (Irlandia, EPP/CD), Killion Munyama (Polska, EPP/CD), Roberto Rampi (Włochy, NR), Emanuelis ZingerisINGERIS, (Litwa, EPP/CD).
Fundacja z zadowoleniem przyjmuje przedłożenie Wniosku o podjęcie rezolucji w sprawie „Nadużywania systemu Schengen przez państwa członkowskie Rady Europy jako sankcji o charakterze politycznym”, co wskazuje na zaangażowanie PACE w dążenie do tego, aby przypadki takie jak ten z udziałem Prezes ODF nie powtórzyły się w przyszłości.
Złożono ponadto dwie pisemne deklaracje dotyczące praworządności, standardów demokratycznych oraz niezależności sądownictwa w Mołdawii.
Pobierz pisemne deklaracje:
- Pisemna deklaracja 663 – Pomoc finansowa dla Kazachstanu musi zostać wstrzymana o ile nie nastąpi znaczący postęp w zakresie praw człowieka
- Pisemna deklaracja 664 – Standardy demokratyczne w Republice Mołdawii
- Pisemna deklaracja 665 – Wezwanie Republiki Mołdawii do przywrócenia praworządności
Pobierz wniosek o przyjęcie rezolucji:
- Wniosek o przyjęcie rezolucji „Sędziowie w Polsce i w Republice Mołdawii muszą zachować niezawisłość”
- Wniosek o przyjęcie rezolucji w sprawie „Nadużywania systemu Schengen przez państwa członkowskie Rady Europy jako sankcji o charakterze politycznym”
Zobacz materiały video ODF z PACE:
- Wystąpienie Lyudmyly Kozlovskiej podczas wydarzenia „Kurcząca się przestrzeń społeczeństwa obywatelskiego i prześladowanie działaczy na rzecz praw człowieka”
- Materiał video z wydarzenia „Prawa człowieka w niebezpieczeństwie – demontaż praworządności w Polsce”
- Otwarty Dialog rozmawia o współpracy w ramach PACE z włoskim senatorem Roberto Rampi