15 grudnia 2016 r.
Wysokа Przedstawiciel Unii do Spraw Zagranicznych i Polityki Bezpieczeństwa
Federica Mogherini
Komisarz UE ds. eropejskiej polityki sąsiedztwa oraz negocjacji w sprawie rozszerzenia
Johannes Hahn
Przewodniczący Komisji Europejskiej
Jean-Claude Juncker
Przewodniczący Parlamentu Europejskiego
Martin Schulz
Przewodniczący PACE
Pedro Agramunt
Przewodnicząca Zgromadzenia Parlamentarnego OBWE
Christine Muttonen
Nie bacząc na swoje zobowiązania, rząd Mołdawii wyraźnie zszedł z demokratycznego kursu, który jak twierdzi realizuje, oraz odstąpił od obowiązku poszanowania, ochrony i przestrzegania praw człowieka.
Apelujemy do społeczności międzynarodowej o reakcję na tę praktykę i przypominamy władzom mołdawskim, że prześladowanie adwokatów z powodu ich działalności zawodowej i krytyki elit rządzących jest sprzeczne z międzynarodowymi zobowiązaniami Mołdawii.
W październiku ubiegłego roku organa ścigania Mołdawii wznowiły sprawę przeciwko Anie Ursachi – znanej mołdawskiej prawniczce – dotyczącą popełnionego 19 lat temu morderstwa. W roku 1997 sprawa przeciwko Anie została umorzona z braku dowodów.
Fundacja Otwarty Dialog i Destination Justice uważają wznowienie tej sprawy za niezgodne z prawem ponieważ nastąpiło to z rażącym naruszeniem przepisów o przedawnieniu oraz wyroku mołdawskiego Trybunału Konstytucyjnego z 14 maja 2015 r., w którym wielokrotne ściganie tej samej osoby za ten sam czyn uznano za niekonstytucyjne.
Sprawa karna przeciwko Anie została wznowiona w październiku 2016 r., krótko przedtem, jak zaczęła ona bronić Vyacheslava Platona (Kobalyeva), jednego z głównych przeciwników Vladimira Plahotniuca, wpływowegomołdawskiego oligarchy i polityka. Platon (Kobalyev) jest jednym z kluczowych świadków w dwóch sprawach korupcyjnych z domniemanym udziałem Plahotniuca: kradzieży 1 mld dolarów z mołdawskiego budżetu państwa poprzez ogłoszenie upadłości 3 mołdawskich banków (w listopadzie 2014 r.) oraz wyprania 21 mld dolarów przez system bankowy Mołdawii.
Platon (Kobalyev) zgłosił gotowość do zeznawania przed śledczymi amerykańskimi i europejskimi w sprawie ewentualnego udziału Vladimira Plahotniuca w tych sprawach.
Poza sprawą Platona (Kobalyeva), są inne uzasadnione powody, aby sądzić, że występuje powiązanie pomiędzy Vladimirem Plahotniucem a wznowieniem sprawy przeciwko Anie Ursachi. Ana broniła bowiem interesów wielu innych przeciwników Vladimira Plahotniuca. W imieniu swoich klientów opublikowała ona na przykład dowody zaangażowania Plahotniuca w korupcję i przemyt narkotyków do UE i USA.
Ana, poza tym, że jest ścigana karnie, jest także obiektem oczerniającej ją kampanii podjętej przez media należące do Plahotniuca. W szczególności, w należących do niego kanałach telewizyjnych pokazano film dokumentalny zatytułowany Adwokat diabła, w którym Ana Ursachi została przedstawiona jako przywódczyni organizacji przestępczej funkcjonującej w Mołdawii w latach 90-tych XX wieku, jakoby zamieszanej we wznowioną niedawno przeciwko niej sprawę morderstwa z 1997 r. Stanowi to jawne naruszenie zasady domniemania niewinności. Ponadto, naciski na Anę Ursachi wywierane są także innymi sposobami. Przykładowo, w dniu 21 listopada 2016 r., niezgodnie z prawem przeszukano w nocy (po godzinie 22) mieszkanie rodziców Any, bez udziału jej prawników. W mieszkaniu przebywali podczas rewizji jej 72-letni ojciec i 19-letni syn. W jej wyniku zabrano komputer osobisty i tablet Any Ursachi oraz pozyskano poufne informacje dotyczące jej klientów, z całkowitym brakiem poszanowania dla relacji adwokat-klient.
W dniu 5 grudnia 2016 r. okazało się, że władze ponadto wszczęły wątpliwą sprawę karną przeciwko Eduard Rudenco, prawnikowi Any Ursachi. Mimo, że sprawa została wszczęta w kwietniu 2016 r., Rudenco został o niej zawiadomiony dopiero kilka miesięcy temu i o dziwo dopiero wówczas, gdy w sposób formalny podjął się obrony Any Ursachi.
Postępowanie karne wszczęte przeciwko Anie Ursachi i Eduard Rudenco jest wyraźnie wykorzystywane jako sposób na to, aby uniemożliwić im prowadzenie obrony ich klientów.
Fundacja Otwarty Dialog oraz Destination Justice wzywają społeczność międzynarodową do położenia kresu praktyce prześladowania niezależnych adwokatów w Mołdawii. Apelujemy do rządów Stanów Zjednoczonych i krajów europejskich, wraz z właściwymi organami UE, OBWE, PACE oraz ONZ o podjęcie następujących działań:
- stanowcze i publiczne potępienie prześladowania Any Ursachi i Eduard Rudenco,
- ograniczenie pomocy finansowej i prawnej dla Mołdawii do czasu umorzenia postępowania karnego przeciwko Anie Ursachi i Eduard Rudenco,
- zawieszenie współpracy z organami ścigania Mołdawii do czasu umorzenia postępowania karnego przeciwko Anie Ursachi i Eduard Rudenco,
- zapobieganie nadużywaniu instrumentów Interpolu do wspierania prześladowań politycznych, których ofiarą są Ana Ursachi i Eduard Rudenco.
Silvia Palomba | Dyrektor
DESTINATION JUSTICE
Tel.: +33 (0) 4 50 83 48 80
E-mail: [email protected]
Lyudmyla Kozlovska | Prezes
Fundacji Otwarty Dialog
Tel.: +48 507 739 025
E-mail: [email protected]
