20 maja br. o godz. 16:00 na Placu Piłsudskiego w Warszawie odbędzie się Dzień Solidarności Polsko-Ukraińskiej. Inicjatorami wydarzenia są warszawscy działacze społeczni, w tym Bartosz Kramek i Joanna Cuper z Fundacji Otwarty Dialog.
Warszawa, dn. 30 kwietnia 2018 r.
Wieczna przyjaźń – вічна дружба.
Dzień solidarności polsko-ukraińskiej
- Uczcijmy pamięć ukraińskich obrońców Rzeczpospolitej w wojnie 1920 roku
- Uhonorujmy ulicą bohaterów Majdanu, w tym licznie i ofiarnie wspierającym ukraińską rewolucję godności mieszkańców Warszawy w latach 2013/2014
W tym roku przypada setna rocznica odzyskania przez Polskę niepodległości, ostatecznie utwierdzonej zwycięstwem nad bolszewikami w 1920 roku. Śmiało można stwierdzić, że nie byłoby tego zwycięstwa, gdyby nie bohaterska postawa żołnierzy armii Ukraińskiej Republiki Ludowej (URL), którzy ramię w ramię z Polakami obronili w sierpniu 1920 r. Lwów i Zamość przed armią konną Budionnego, dając tym samym Piłsudskiemu czas na dokonanie słynnego „cudu nad Wisłą”, który uratował przed komunistycznym najazdem Warszawę, Polskę i resztę Europy.
Kilka miesięcy wcześniej, 21 kwietnia 1920 roku Józef Piłsudski jako pierwszy marszałek wolnej Rzeczpospolitej podpisał z przywódcą URL atamanem Symonem Petlurą sojusz wojskowy i polityczny, sprawdzony potem w boju ze wspólnym wrogiem, który chciał odebrać wolność obu naszym narodom. W jej rezultacie wojska polskie i ukraińskie zajęły następnie Kijów w maju 1920.
Z kolei 10 lutego obchodziliśmy rocznicę śmierci bohaterskiego dowódcy obrony Zamościa, ukraińskiego generała Marko Bezruczki, który 10 lutego 1944 roku spoczął na prawosławnym cmentarzu na Woli w Warszawie – mieście, do którego ocalenia wydatnie się przyczynił.
98 lat później jesteśmy w Polsce świadkami rosnącej liczby nacjonalistycznych i antyukraińskich incydentów wymierzonych w przedstawicieli ukraińskiej społeczności coraz liczniej obecnej w naszym kraju, z czego cieszyć mogą się tylko ci, którzy źle życzą i Polsce, i Ukrainie.
Pojednaniu i współpracy polsko-ukraińskiej nie służy dziś eskalacja sporów o trudną historię, w której eksponowane są wyłącznie jej ciemne karty, a wiele incydentów związanych z niszczeniem miejsc pamięci w obydwu krajach każe upatrywać w nich zewnętrznej inspiracji. Putinowska Rosja prowadzi dziś wojnę hybrydową przeciwko całemu Zachodowi, ale to krew ukraińskich żołnierzy i ogromny wysiłek wspierających ich wolontariuszy stanową bezpośrednio o naszym bezpieczeństwie. Polska nie jest dziś państwem frontowym tylko dlatego, że ciężar ten przejęła z naszych barków Ukraina. Ukraińcy – w coraz bardziej zapomnianej przez świat wojnie – giną dziś nie tylko za europejskie wartości, ale w dosłownym sensie za i zamiast nas. Wsparcie moralne jest absolutnym minimum tego, co jesteśmy im winni.
Również ostatnie lata w relacjach polsko-ukraińskich ilustrują znaczenie wyjątkowych więzi pomiędzy naszymi narodami: Polacy, w tym mieszkańcy Warszawy, odegrali istotną rolę we wsparciu zarówno pomarańczowej rewolucji 2004/2005, jak i Euromajdanu 2013/2015 – wydarzeń, które należą do najdonośniejszych momentów w najnowszej historii Ukrainy. Uważamy, że te wyjątkowe chwile polsko-ukraińskiej solidarności należy upamiętnić i uhonorować w naszym mieście. Zamierzamy w ten sposób odpowiedzieć także na gesty szacunku ze strony ukraińskich władz samorządowych: w marcu br. we Lwowie ustanowiono plac im. Jacka Kuronia, a w Kijowie m. in. ulice Janusza Korczaka i Jana Pawła II (w latach 2015-2016).
Dlatego w tym szczególnym okresie chcemy przypomnieć naszym społeczeństwom, że polsko-ukraińska historia to nie tylko zbrodnie dokonywane na Wołyniu przez nacjonalistów ukraińskich, prześladowania ukraińskiej mniejszości w latach międzywojennych i powojenna akcja „Wisła”, ale też wspólna walka z komunistycznym totalitaryzmem.
Dlatego 20 maja br. o godz. 16:00 na Placu Piłsudskiego w Warszawie chcemy:
- oddać hołd generałowi Bezruczce i jego żołnierzom spoczywającym na Cmentarzu Prawosławnym na Woli;
- zamanifestować naszą pamięć i wdzięczność wobec ukraińskich sióstr i braci, przekazując list z wyrazami szacunku i solidarności na ręce ambasadora Ukrainy w RP;
- ogłosić reaktywację inicjatywy ustanowienia w Warszawie ulicy Bohaterów Majdanu (rozpoczynając ponowną zbiórkę podpisów pod petycją do władz miasta).
Wydarzeniu będą towarzyszyły koncerty polsko-ukraińskich zespołów muzycznych, i prezentacje tradycyjnych ukraińskich strojów ludowych – wyszywanek (z okazji przypadającego 17 maja Dnia Wyszywanki). O wszystkich szczegółach, w których trakcie ustalania jesteśmy, będziemy informować Was na bieżąco.
Agnieszka Czerederecka
Marta Bogdanowicz
Anna Kulesza
Kajetan Wróblewski
Joanna Cuper
Maciej Bajkowski
Bartosz Kramek
Piotr Wieczorek
Piotr Wiszniewski
