3 marca 2018 r. Narodowa Policja Ukrainy i Gwardia Narodowa Ukrainy zlikwidowały obóz namiotowy zlokalizowany przy ul. Hruszewskiego, w pobliżu siedziby ukraińskiego parlamentu.
Oficjalnym powodem tego niesławnego zdarzenia było orzeczenie sędziego śledczego Sądu Okręgowego Rejonu Peczerskiego w Kijowie wydane 2 marca 2018 r., zezwalające na przeprowadzenie kontroli w obozie namiotowym w celu wykrycia osób zaangażowanych w działalność przestępczą oraz przedmiotów i dokumentów związanych z dochodzeniem w postępowaniu karnym.
Informacje uzyskane dzięki działaniom monitorującym Rzecznika Praw Obywatelskich oraz otwartym źródłom dostarczają dowodów na istnienie uzasadnionych podstaw do stwierdzenia, że działania organów ścigania obejmowały szereg rażących przypadków naruszenia praw człowieka, które to prawa gwarantuje konstytucja Ukrainy, w szczególności:
- prawa do pokojowych zgromadzeń – w orzeczeniu sądu nie było mowy o przerwaniu zgromadzenia, które miało długoterminowy i pokojowy charakter; zgodnie z procedurami organów ścigania takie działania powinny co do zasady dotyczyć miejsc, w których popełniane są przestępstwa przeciwko porządkowi publicznemu, a nie pokojowych zgromadzeń;
- prawa do wolności słowa – co najmniej troje dziennikarzy oświadczyło, że ich praca była utrudniana, a oni sami odnieśli obrażenia zadane przez funkcjonariuszy organów ścigania;
- prawa do ludzkiego traktowania oraz prawa do traktowania w sposób nieurągający godności ludzkiej – co najmniej 19 osób odniosło poważne obrażenia głowy lub zostało hospitalizowanych w wyniku urazów mózgu;
- prawa do wolności osobistej – wiele osób zostało bezprawnie zatrzymanych na długi czas.
Pragniemy zwrócić szczególną uwagę na przypadki rażącego naruszenia ukraińskiej Ustawy o Narodowej Policji, która zabrania funkcjonariuszom zadawania ciosów w głowę, szyję, obojczyki, genitalia, lędźwie (kość ogonową) i brzuch.
Problemy z identyfikacją poszczególnych funkcjonariuszy organów ścigania, którzy dopuścili się przypadków naruszenia praw człowieka, pozostaje nierozwiązany od 2013 r., mimo iż odpowiednie przepisy zostały włączone do Ustawy o Narodowej Policji.
Zwracamy również uwagę na niedopuszczalny charakter oświadczeń niektórych urzędników, którzy w sposób publiczny kpią z przypadków łamania praw człowieka. W efekcie istnieją uzasadnione podstawy, aby wątpić w możliwość przeprowadzenia obiektywnego dochodzenia w sprawie wyżej wymienionych zdarzeń.
W związku z powyższym apelujemy:
- Do Prokuratora Generalnego Ukrainy o zagwarantowanie szybkiego i skutecznego dochodzenia w sprawie wydarzeń, które miały miejsce 3 marca 2018 r. w pobliżu siedziby Rady Najwyższej Ukrainy, oraz o okresowe informowanie opinii publicznej o wynikach tego dochodzenia.
- Do Rady Najwyższej Ukrainy o jak najszybsze rozpatrzenie projektów ustaw w sprawie poprawy przepisów dotyczących identyfikacji funkcjonariuszy policji i żołnierzy Gwardii Narodowej Ukrainy.
- Do Rządu Ukrainy o przyjęcie aktów prawnych w sprawie działań przedstawicieli organów ścigania i innych służb w celu zapewnienia ochrony porządku publicznego podczas wydarzeń masowych.
Organizacje na rzecz ochrony praw człowieka, które chcą przyłączyć się do niniejszego listu, prosimy o kontakt pod adresem [email protected].
Komisarz Ukrainy ds. Praw Człowieka
Centrum Wolności Obywatelskich (Euromajdan SOS)
Centrum Informacji o Prawach Człowieka
Stowarzyszenie UMDPL (Stowarzyszenie Ukraińskich Obserwatorów Praw Człowieka na Rzecz Egzekwowania Prawa)
Inicjatywa na Rzecz Praw Człowieka
Organizacja pozarządowa „Centrum Działań na Rzecz Egzekwowania Prawa”
Dom Praw Człowieka w Czernihowie
Fundacja Otwarty Dialog na Ukrainie
Organizacja pozarządowa „Biuro Rozwoju Regionalnego”
Organizacja pozarządowa „Unia na Rzecz Przestrzegania Praw Człowieka”
Ten list otwarty jest dostępny pod adresem: http://www.ombudsman.gov.ua
