W dniu 24.08.2017 obywatel Ukrainy Pavlo Gryb zniknął na terenie Białorusi. Dwa tygodnie temu okazało się, iż przebywa on w rosyjskim areszcie śledczym. Gryb poinformował, że został wywieziony z Białorusi siłą przez nieznanych ludzi i przetransportowany do Krasnodaru (Rosja). Federalna Służba Bezpieczeństwa Rosji oskarża go „terroryzm”. Wcześniej pisał on w sieciach społecznościowych posty krytyczne wobec Rosji. Pavlo Gryb jest poważnie chory i wymaga stałego leczenia. W rosyjskim areszcie śledczym nie otrzymuje lekarstw i z tego powodu grozi mu śmiertelne niebezpieczeństwo.
19-letni Pavlo Gryb utrzymywał za pośrednictwem Internetu kontakt z Rosjanką, która nazywała siebie „patriotką Ukrainy”. Między nimi zawiązała się nić sympatii. Umówili się na spotkanie na Białorusi w Homlu, dokąd Pavlo Gryb przyjechał 24.08.2017. Obiecał rodzicom, że wróci na Ukrainę tego samego dnia, ale nie wrócił.
W dniu 25.08.2017 ojciec Gryba przyjechał na Białoruś, by szukać syna. Przez dwa tygodnie niczego nie było wiadomo o miejscu pobytu Pavla Gryba. Władze Białorusi potwierdziły jego wjazd na teren Białorusi, lecz nie potwierdziły wyjazdu z powrotem na Ukrainę, przy czym na Białorusi nie był zatrzymywany. Według relacji ojca Gryba, białoruscy milicjanci powiedzieli mu, że jego syn jest poszukiwany przez Federalną Służbę Bezpieczeństwa Rosji (FSB RF) z powodu oskarżenia o „dokonanie aktu terrorystycznego” (art. 205 kk RF).
W dniu 07.09.2017 MSZ Ukrainy otrzymało powiadomienie od FSB FR, że Pavlo Gryb został zatrzymany 25.08.2017 i przebywa w 5. areszcie śledczym w Krasnodarze (Rosja). Ukraińskie MSZ nazwało niedopuszczalnym niepoinformowanie przez Rosję o zatrzymaniu we właściwym terminie. Ukraińskim konsulom odmawia się prawa do widzenia z Pavlem Grybem.
Przez kilka dni adwokat nie miał dostępu do Gryba. Dopiero 11.09.2017 adwokatowi Andreyowi Sabininowi, którego wynajęła rodzina, udało się spotkać z Pavlem Grybem. Adwokat informuje, że według relacji Gryba, wieczorem 24.08.2017 szedł on na dworzec autobusowy w Homlu, mając przy sobie bilet na Ukrainę. W tym momencie nieznane osoby w cywilu wsadziły Gryba do mikrobusa i zawiozły gdzieś do lasu, gdzie został przekazany innym osobom, które przetrzymywały go dzień czy dwa w pomieszczeniu bez okien. Potem, jak opowiedział Gryb, przyjechali śledczy i sporządzili protokół zatrzymania. „I kiedy przywieźli go do oddziału policji dowiedział się, że to jest obwód smoleński. Zobaczył tablicę na oddziale policji. Według mnie, to miasto Ryabtsevo”, – dodaje adwokat. Tam zostały pobrane od niego odciski palców w obecności adwokata wyznaczonego przez policję. Następnie Gryb został przewieziony do Krasnodaru. Adwokat Sabinin dowiedział się, że jeszcze 17.08.2017 rosyjski sąd zaocznie podjął decyzję o aresztowaniu Gryba na dwa miesiące – do 17.10.2017.
Adwokat podpisał zobowiązanie o zachowaniu tajemnicy, dlatego nie może komentować treści zarzutów. Rodzina Pavla Gryba informuje, że wcześniej nigdy nie był on na terenie Rosji. Zdaniem ojca Gryba, przyczyną ścigania karnego mogło się stać to, że latach 2013-2014 Pavel (który miał wtedy 15-16 lat) w sieciach społecznościowych wyrażał poparcie dla Rewolucji Godności i ostro krytykował agresję Rosji przeciwko Ukrainie.
Rodzina i adwokaci Pavla Gryba uważają, że przedstawiciele FSB FR porwali go z terenu Białorusi, a spotkanie z dziewczyną było pułapką. Z ukraińskimi i białoruskimi mediami nawiązała kontakt dziewczyna, która twierdzi, że to z nią korespondował Gryb. Oświadczyła ona, iż prowadziła korespondencję z Grybem w rosyjskiej sieci społecznościowej „Vkontakte”, po czym FSB odnalazło ją i oskarżyło o „terroryzm”. Według niej przedstawiciele FSB obiecali zakończyć sprawę karną przeciwko niej, jeśli umówi się na spotkanie z Grybem.
Pavlo Gryb od urodzenia cierpi na schorzenia zagrażające jego życiu, posiada orzeczenie o niepełnosprawności. Zgodnie z zaświadczeniem wydanym przez Państwowy Dziecięcy Szpital Specjalistyczny „Okhmatdit” u Gryba zdignozowano: trwałe morfologiczne i czynnościowe zaburzenia pracy wątroby, nadciśnienie wrotne, powiększenie śledziony, polip antralnej części żołądka i inne. Lekarz Gryba informuje, że schorzenia te charakteryzują się zaburzeniami krążenia w wątrobie, wskutek czego poszerzeniu ulegają naczynia organów wewnętrznych i może dojść do krwotoku. Gryb został skierowany na operację, lecz nie zdążył się jej poddać, ponieważ trafił w ręce FSB FR. Lekarze zalecają Grybowi stałe przyjmowanie lekarstw, które mają podtrzymać jego stan zdrowia. Zalecono mu stosowanie ścisłej diety i unikanie zbyt silnych napięć emocjonalnych.
W dniu 11.09.2017 Europejski Trybunał Praw Człowieka zażądał, aby do dnia 25.09.2017 rosyjski rząd przekazał dokumentację medyczną dotyczącą stanu zdrowia Gryba i wskazał lekarstwa, które ten otrzymuje. Jednakże, według stanu na dzień 11.09.2017, Gryb nie dostawał lekarstw. Dowiedzieliśmy się o tym z wypowiedzi adwokata po spotkaniu z Grybem: „Wygląda normalnie, ale niepokoi się, że jest bez lekarstw”. W warunkach rosyjskiego aresztu śledczego, bez właściwej pomocy medycznej, życiu Pavla Gryba grozi śmiertelne niebezpieczeństwo.
Pavlo Gryb stał się kolejną ofiarą rosyjskiej wojny hybrydowej przeciwko Ukrainie. Od początku rosyjsko-ukraińskiego konfliktu około 70 ukraińskich obywateli zostało dotkniętych w Rosji i na okupowanym Krymie ściganiem karnym motywowanym polityczne. Rosja wysuwa przeciwko Ukraińcom najróżnorodniejsze oskarżenia (terroryzm, ekstremizm, szpiegostwo, zabójstwa rosyjskich obywateli), wykorzystując je tym samym dla celów antyukraińskiej propagandy.
Fundacja Otwarty Dialog w ramach kampanii praw człowieka pod nazwą LetMyPeopleGo wzywa organizacje międzynarodowe, UE, OBWE, ONZ, Międzynarodowy Komitet Czerwonego Krzyża, by zwiększyły naciski na władze Rosji i zażądały udzielenia Pavlowi Grybowi w trybie pilnym właściwej pomocy medycznej, dopuszczenia do niego ukraińskich lekarzy i konsulów, a także jego niezwłocznego powrotu na Ukrainę.
W celu uzyskania bardziej szczegółowych informacji prosimy o kontakt:
Igor Savchenko – [email protected]
Lyudmyla Kozlovska – [email protected]
Zobacz także: