Navi Pillay podczas konferencji prasowej w Astanie oświadczyła, że tragiczne wydarzenia w mieście Zhanaozen w grudniu 2011 roku nadszarpnęły reputację Kazachstanu i obnażyły cały szereg problemów istniejących w sferze obrony praw człowieka. Zaapelowała ona o wydanie zezwolenia na przeprowadzenie niezależnego międzynarodowego śledztwa w sprawie okoliczności tragedii, podkreślając, że z uwagą będzie śledzić przebieg procesu sądowego V. Kozlova. W tym samym czasie Aliya Turusbekova, żona V. Kozlova, który przebywa w areszcie od ponad 7 miesięcy, poinformowała o niezgodnym z prawem przeniesieniu opozycyjnego polityka do celi przejściowej zwanej kwarantanną, w której panują antysanitarne warunki, co w konsekwencji doprowadziło do pogorszeniu jego stanu zdrowia.
12.07.2012. W czasie konferencji prasowej w Astanie, dokonując podsumowania swojego pobytu w Kazachstanie, Wysoka Komisarz ONZ Pillay podkreśliła: „Na razie nie jest jasne, kto wydawał rozkazy pozwalające policji na otwarcie ognia, a także niejasne jest, dlaczego to zrobiono”. Jej zdaniem, jedynym sposobem, aby „raz na zawsze wiarygodnie odpowiedzieć na te pytania, i odciąć się grubą kreską od tych tragicznych wydarzeń, jest przeprowadzenie niezależnego międzynarodowego śledztwa w tej sprawie, zbadanie przyczyn i skutków”.
Wśród innych problemów związanych z łamaniem praw człowieka w Republice Kazachstanu, komisarz ONZ wyraziła swoje zaniepokojenie rozwojem sprawy o „podżeganie do nienawiści społecznej”. Navi Pillay oświadczyła: „Podczas wszystkich moich spotkań podnosiłam kwestie aresztowań członków opozycji, społeczeństwa obywatelskiego, aktywistów broniących praw człowieka, prawników. Apelowałam o transparentność, stosowanie zasady domniemania niewinności, zapewnienie dostępu do obrony…”. Odnośnie sprawy Kozlova, Wysoki Komisarz ONZ stwierdziła: „Słyszałam o tym przypadku, ale nie znam szczegółów. Będę jednak z uwagą śledzić przebieg tej sytuacji”.
W tym samym czasie Aliya Turusbekova, żona lidera partii opozycyjnej „Alga!” Vladimira Kozlova, poinformowała Fundację, że w dniu 13.07.2012 r. umożliwiono jej widzenie z mężem. Podczas widzenia Vladimir Kozlov poinformował, że począwszy od 07.07.2012 r. ponownie został przeniesiony z celi więziennej do kwarantanny. Władze administracyjne aresztu nie miały podstaw prawnych dla dokonania takiego kroku. Aliya Turusbekova opowiada: „Vladimir Kozlov przebywa sam w małej dusznej i niewietrzonej celi, pełnej karaluchów, pluskiew, szczurów i innych gryzoni, w antysanitarnych warunkach, z niedziałającym węzłem sanitarnym. W celi, niezgodnie z ustalonymi zasadami, nie ma stołu, dlatego wszystkie skargi i podania dotyczące jego sprawy jest on zmuszony pisać na łóżku lub kolanach. Obecnie mój mąż jest chory – ma temperaturę, bóle pleców, bóle głowy”.
Zdaniem Aliyi Turusbekovej, wszystko to jest robione po to, aby złamać Vladimira Kozlova moralnie. Stwierdziła ona również, że czynności śledcze prowadzone w sprawie „podżegania do nienawiści społecznej oraz nawoływania do obalenia ustroju konstytucyjnego” zostały już zakończone. Pani Turusbekova uważa, że organy ścigania celowo przeciągały śledztwo, aby proces sądowy odbył się w sierpniu – w czasie, kiedy rozpoczyna się sezon urlopowy. W ten oto sposób władze liczą na zmniejszenie zainteresowania publicznego sądem nad opozycją demokratyczną Kazachstanu.
Przypomnijmy, że na chwilę obecną na liście oskarżonych w sprawie „podżegania do nienawiści społecznej” znajdują się:
– lider partii opozycyjnej „Alga!” Vladimir Kozlov;
– aktywista ruchu „Khalyk Maydany” Serik Sapargali;
– prawnik ruchu strajkowego pracowników naftowych w Zhanaozenie Akzhanat Aminov.
Aresztowanym zostały przedstawione zarzuty z trzech artykułów kodeksu karnego: art. 164 („podżeganie do nienawiści społecznej”), art. 170 („nawoływanie do obalenia ustroju konstytucyjnego”), a także art. 235 (“utworzenie i kierowanie zorganizowaną grupą w celu dokonania jednego lub kilku przestępstw, jak również uczestnictwo w takiej grupie”). Według odrębnych informacji, Mukhtar Ablazov i Muratbek Ketebaev, przebywajacy w chwili obecnej poza granicami Kazachstanu, również otrzymali zarzuty z art. 235 kodeksu karnego.
Wobec zbliżającego się procesu sądowego aktywistów obywatelskich Kazachstanu, Fundacja „Otwarty Dialog” zwraca się do społeczności międzynarodowej z prośbą o:
І. Wydelegowanie swoich przedstawicieli w celu odbycia spotkania z Vladimirem Kozlovem w areszcie śledczym. Należy sprawdzić stan zdrowia kazachstańskiego opozycjonisty oraz warunki w jakich przybywa, aby nie dopuścić do wywierania nacisku i stosowania siły fizycznej wobec niego;
ІІ. Wydelegowanie obserwatorów na mający się odbyć proces sądowy w sprawie „podżegania do nienawiści społecznej”;
ІІІ. Wysłanie pisemnych interpelacji do ambasady Republiki Kazachstanu w Państwa kraju, zawierających następujące pytania:
– Jakie istnieją podstawy dla wysuwania nowych oskarżeń skierowanych przeciwko liderowi partii opozycyjnej „Alga!” Vladimirovi Kozlovovi, aktywiście ruchu „Khalyk Maydany” Serikovi Sapargali oraz prawnikowi ruchu strajkowego pracowników naftowych w Zhanaozenie Akzhanatovi Aminovi?
– Czym należy tłumaczyć tak długi pobyt w areszcie wyżej wymienionych aktywistów społeczeństwa obywatelskiego?
– Prosimy o wystosowanie oficjalnego komentarza na temat informacji o niewłaściwych warunkach, w jakich przebywają aktywiści w areszcie, a także przypadkach wywierania nacisku na świadków i oskarżonych podczas przeprowadzania czynności śledczych.
ІV. Pytania należy się kierować do:
а) Prezydenta Kazachstanu Nursultana Nazarbaeva (Kancelaria Prezydenta, Levoberezhe, Astana 010000, Kazakhstan,fax +7 7172 72 05 16);
b) Prokuratora Generalnego Askhata Daulbaeva (Dom Ministerstw, brama Nr 2, Оrynborg street 8, Аstana 010000, fax +7 7172 50 25 34);
c) Przewodniczącego Komitetu Bezpieczeństwa Narodowego Nurtaya Abykaeva (Turkestan street 8/1 (lewy brzeg), Аstana 010000, fax +7 7172 24 50 46).
V. Wyślijcie kartkę lub list ze słowami wsparcia dla aresztowanych aktywistów obywatelskich. Adresy aresztów śledczych, gdzie przebywają aresztowani:
a) Vladimir Kozlov i Serik Sapargali: 130000, Kazakhstan, Mangistauskaya oblast, Aktau. Areszt Śledczy nr 172/10. Dzielnica 23. А
b) Akzhanat Aminov: Manigistauskaya oblast, Zhanaozen, Gubkina street 3, 130200 Miejski Wydział Spraw Wewnętrznych Zhanaozenu.
