W dniu 29.06.2012 r. media kazachstańskie były wypełnione doniesieniami o nadchodzącym zwolnieniu z aresztu znanego reżysera teatralnego Bolata Atabayeva i przywódcy ruchu młodzieżowego “Rukh Pen Til” Zhanbolata Mamaya. Trzy dni później nadal przebywają oni w areszcie. Według adwokatów, sprawa zwolnienia Bolata Atabayeva i Zhanbolata Mamaya zależy wyłącznie od ich chęci zeznawania przeciwko członkom opozycji obywatelskiej.
W piątek 29.06.2012 r., na podstawie informacji przekazanych przez adwokatów, media kazachstańskie podały do wiadomości publicznej doniesienie o rychłym zwolnieniu z aresztu Bolata Atabayeva i Zhanbolata Mamaya, gdzie przebywali od 15.06.2012 roku. Kwestia zmiany ich statusu (z oskarżonych na świadków) została zainicjowana przez kierownika grupy operacyjno-dochodzeniowej KBN pułkownika Nurlana Baldairova. Podejrzewano, że uwolnienie Bolata Atabayeva i Zhanbolata Mamaya będzie dokonane na podstawie art. 65 kodeksu karnego RK (“zwolnienie z odpowiedzialności karnej w związku z czynnym przyznaniem się do winy”). Zgodnie z tym artykułem, oskarżeni mogą zostać zwolnieni z odpowiedzialności karnej w zamian za współpracę z organami śledczymi. Biorąc pod uwagę fakt, że Bolat Atabayev i Zhanbolat Mamay nadal znajdują się w areszcie, można z całą pewnością powiedzieć, że nie godzą się na współpracę z organami śledczymi.
Jak poinformował Abzal Kuspan, adwokat Zhanbolata Mamaya, organy śledcze proponowały jego klientowi swego rodzaju transakcję. Warunkiem uwolnienia Zhanbolata Mamaya jest wyrażenie przez niego zgody na złożenie “odpowiednich zeznań” przeciwko Vladimirovi Kozlovowi i Serikowi Sapargali: “Oni proponowali, żeby złożyć zeznania przeciwko Sapargali i przeciwko Kozlovowi. Ale oni (B.Atabayev i Z. Mamay) odmówili zrobienia tego. Teraz najwyraźniej próbują się “targować”.
Kwestia uwolnienia Bolata Atabayeva i Zhanbolata Mamaya nadal pozostaje otwarta. Jednak niezależnie od tego, jak sytuacja będzie się rozwijać, jedno jest pewne – organy dochodzeniowe nie mają istotnych dowodów przeciwko Bolatowi Atabayevowi i Zhanbolatowi Mamayowi, podobnie jak przeciwko innym aresztowanym i podejrzanym członkom społeczeństwa obywatelskiego. Jedynym celem ich przetrzymywania w areszcie jest złamanie ich morale i zmuszenie ich do zeznawania przeciwko swoim kolegom, zwłaszcza przeciwko liderowi opozycyjnej partii “Alga!” Vladimirovi Kozlovowi.
Przypomnijmy, że Bolat Atabayev, Zhanbolat Mamay, Vladimir Kozlov i Serik Sapargali są oskarżeni w sprawie o podżeganie do nienawiści społecznej w Zhanaozenie w 2011 roku. Wcześniej informowano o zwolnieniu z aresztu innych oskarżonych w tej głośnej sprawie – działaczki ruchu opozycyjnego “Khalyk Maidany” i byłych robotników “KazMunayGazu” Estaya Karashaeva i Ayman Ungarbaevej. Wydaje się, że prokuraturze za pomocą nacisków udało się “przekonać” niektórych oskarżonych do świadczenia przeciwko swoim towarzyszom.
Warto zauważyć, że władze Kazachstanu nie przepuszczają nawet najmniejszej okazji do pokonania swoich największych wrogów. Przede wszystkim chodzi o Mukhtara Ablyazova i Muratbeka Ketebayeva. Według Alii Turusbekovej, żony Vladimira Kozlova, KBN dołączył ich do grupy oskarżonych w sprawie o podżeganie do nienawiści społecznej. Według zamysłu organów śledczych, główną odpowiedzialnością powinno się obarczyć właśnie Vladimira Kozlova, Muratbeka Ketebayeva i Mukhtara Ablyazova, których chcą przedstawić jako zorganizowaną grupę przestępczą.
Muratbek Ketebayev – szef Fundacji “Aktywność Obywatelska”, ekspert w dziedzinie wydarzeń, które miały miejsce w Zhanaozenie w 2011 r., otwarcie opowiadał się za dialogiem pomiędzy strajkującymi pracownikami naftowymi a władzą.
Mukhtar Ablyazov – jeden z najbardziej znanych polityków opozycyjnych Kazachstanu, osobisty wróg Nursultana Nazarbayeva. Na podstawie fałszywych zeznań został skazany na 6 lat pozbawienia wolności w 2002 r., jednak udało się go uwolnić dzięki działaniom europejskiego społeczeństwa obywatelskiego. W sprawozdaniu, wydanym w dniu 11.03.2003 r., organizacja Amnesty International uznała Mukhtara Ablyazowa za więźnia politycznego. M. Ablyazov w chwili obecnej przebywa poza granicami Kazachstanu.
