Prokuratura umorzyła sprawę przeciwko Bartoszowi Kramkowi. Koniec politycznie motywowanego postępowania karnego

15 grudnia 2024 | Autor: Redakcja serwisu

21 listopada 2024 roku Prokuratura Regionalna w Lublinie zamknęła, a następnie 6 grudnia umorzyła polityczne śledztwo o sygn. RP I Ds 34.2018 przeciwko Bartoszowi Kramkowi – Przewodniczącemu Rady i prokurentowi Fundacji Otwarty Dialog. Postanowienie uzasadniono faktem, że zgromadzony “materiał dowodowy nie dawał podstaw do wniesienia aktu oskarżenia”.

Postępowanie zostało zamknięte po siedmiu latach – wszczęto je w sierpniu 2017 roku po publikacji tekstu Bartosza Kramka o obywatelskim nieposłuszeństwie w obronie niezależności sądownictwa. Zawiadomienie w tej sprawie wniósł do prokuratury m.in. ówczesny poseł PiS Dominik Tarczyński (obecnie europarlamentarzysta). Od końca 2018 roku sprawa była prowadzona przez prok. Marcina Kołodziejczyka i Agencję Bezpieczeństwa Wewnętrznego. Nadzorował ją niesławny Prokurator Regionalny w Lublinie Jerzy Ziarkiewicz i Prokurator Krajowy Bogdan Święczkowski – najbliżsi współpracownicy ówczesnego Ministra Sprawiedliwości – Prokuratora Generalnego Zbigniewa Ziobry.

Wielokierunkowe, prowadzone w złej wierze śledztwo, na różnych swoich etapach dotyczyło m.in. rzekomego podżegania do popełnienia przestępstwa (w tym zamachu stanu), działania na szkodę Dzielnicy Śródmieście m.st. Warszawy, narażania ukraińskich żołnierzy na utratę zdrowia i życia poprzez przekazywanie im niespełniającego standardów sprzętu ochronnego oraz prowadzenia nielegalnej zbiórki na poręczenie majątkowe.

W czerwcu 2021 roku Bartosz Kramek został zatrzymany przez ABW i postawiono mu zarzuty poświadczenia nieprawdy i prania pieniędzy w latach 2012-2016 w związku z działalnością należącej do niego spółki Silk Road Biuro Analiz i Informacji sp. z o.o. Przewodniczący Rady Fundacji nie przyznał się do winy, złożył oświadczenie, że sprawa ma charakter polityczny i odmówił składania wyjaśnień przed prokuraturą, decydując się na ich złożenie w sądzie, do którego prokuratura skierowała wniosek o zastosowanie aresztu tymczasowego.

Sąd Rejonowy Lublin-Zachód postanowił zwolnić Bartosza Kramka za poręczeniem majątkowym w wysokości 300 000 złotych, jednak sprzeciw od tej decyzji złożył prokurator. Na mocy nowych przepisów zaprojektowanych przez Z. Ziobrę, nasz kolega musiał oczekiwać w areszcie na rozpatrzenie sprzeciwu przez sąd drugiej instancji.

Bartosz Kramek został zwolniony z aresztu śledczego w Lublinie po trzech tygodniach, 15 lipca 2021, po odrzuceniu przez sąd odwoławczy sprzeciwu prokuratora. Poręczenie wnieśli solidarnie członkowie rodziny, przyjaciele, aktywiści i dziennikarze, którzy uznali działania przeciwko niemu za kolejny etap konfliktu Fundacji Otwarty Dialog z ówczesnym rządem tworzonym przez partię Prawo i Sprawiedliwość i jej koalicjantów. Poręczenia osobiste w obronie naszego kolegi złożyło kilkadziesiąt osób publicznych – działaczy społecznych, opozycjonistów antykomunistycznych z czasów PRL (na czele z prezydentem Lechem Wałęsą), ekspertów akademickich, dziennikarzy i polityków partii demokratycznych (posłów i europosłów).

Zatrzymanie aktywisty stało się podstawą do kolejnej fali propagandowych ataków na niego i Fundację ze strony wspierających ówczesne władze ośrodków medialnych, w tym TVP i Polskiego Radia. Abstrahując od domniemania niewinności i politycznego charakteru sprawy, przedstawiały one Bartosza Kramka jako przestępcę, co ułatwiały regularne przecieki selektywnie wybranych materiałów sprawy. Pomimo proukraińskiego charakteru działalności Fundacji, usilnie starano się przedstawić ją jako finansowaną z rosyjskich źródeł i działającą na rzecz Rosji.

Po zwolnieniu z aresztu, prokurator nałożył na Bartosza Kramka drastyczne środki zapobiegawcze – zakaz opuszczania kraju i codzienny dozór policyjny. Była to szykana szczególnie dotkliwa, w związku z wymuszonym w ten sposób rozdzieleniem z żoną – Lyudmylą Kozlovską i miejscem ich wspólnego zamieszkania w Belgii. Lyudmyla Kozlovska, jako obywatelka Ukrainy, od 2018 roku była objęta arbitralnym zakazem wjazdu na terytorium Polski (został skasowany ostatecznie w 2024 roku po serii wyroków sądowych). Ta szykana była jednym z represyjnych działań podjętych przeciwko naszej organizacji i osobom nią zarządzającym przez ówczesne władze.

Środki zapobiegawcze zostały zniesione postanowieniem sądu jako niezasadne i nieproporcjonalne 26 października 2021 roku, umożliwiając Bartoszowi Kramkowi wyjazd do Belgii połączenie z żoną. Sąd stwierdził, że “prokurator w sposób niezasadny nałożył ograniczenia, środki były nieproporcjonalne i naruszały zasadę ochrony życia rodzinnego”. Na posiedzeniu prokurator Marcin Kołodziejczyk wskazywał, że nałożenia ostrego dozoru policyjnego zażądał osobiście Prokurator Generalny.

Tego rodzaju postępowanie karne było możliwe w związku z bezprecedensowym, skrajnym upolitycznieniem polskiej prokuratury, kierowanej przez jednego z liderów koalicji rządzącej – Zbigniewa Ziobro – od ostatnich miesięcy 2015 roku. W sprawie wytworzono 52 tomy i ponad 10 tysięcy stron akt, przesłuchano setki świadków, skierowano – szukając dowodów przeciwko aktywiście i samej Fundacji – wiele wniosków o pomoc prawną, w tym do krajów takich jak Mołdawia, Rosja i Kazachstan.

Wszystkie kierunki, w których było prowadzone śledztwo zostały prawomocnie umorzone. Prokuratura wskazała także, że wyjaśnienia podejrzanego złożone w październiku 2024 roku uprawdopodobniły przedstawioną przez niego wersję wydarzeń, stwierdzając “brak znamion czynu zabronionego”. W sprawie rzekomego nawoływania do popełnienia przestępstwa przez publikację tekstu B. Kramka, przeprowadzono ekspertyzę “semiotyczno-kulturową” przygotowaną przez prof. Małgorzatę Lisowską-Magdziarz z Uniwersytetu Jagiellońskiego. Stwierdziła ona jednoznacznie, że tekst miał charakter umiarkowany, „nie przekracza tu żadnych norm ani tabu”, a jego oceny są „powszechnie wyrażane w mediach” i stanowczo wykluczał posługiwanie się jakąkolwiek przemocą dla realizacji celów politycznych i “obalenie rządu”.

Sprawa została zamknięta po utracie władzy przez Prawo i Sprawiedliwość w wyniku wyborów parlamentarnych w październiku 2023 roku. W 2024 w Prokuraturze Regionalnej w Lublinie, znanej z prowadzenia licznych spraw o tle politycznym, istotnych dla ówczesnych władz, zarządzono przegląd tamtejszych postępowań karnych, odsunięto od sprawy prok. M. Kołodziejczyka. Prokurator J. Ziarkiewicz został zdymisjonowany i zawieszony, a śledztwo przeciwko B. Kramkowi zostało zgłoszone do ogólnokrajowego audytu politycznych postępowań z czasów PiS prowadzonego przez Prokuraturę Krajową.

W związku z ujawnieniem tajemnicy postępowania karnego, 18 grudnia 2024 roku Sąd Rejonowy Lublin-Zachód w Lublinie nakazał wszczęcie śledztwa w sprawie przekroczenia uprawnień przez prokuratura prowadzącego sprawę przeciwko aktywiście.

Europoseł PiS Dominik Tarczyński 20 grudnia 2024 roku prawomocnie przegrał proces o ochronę dóbr osobistych z Fundacją i Lyudmylą Kozlovską w związku z rozpowszechnianiem “krzywdzącej i nieprawdziwej informacji o ich uczestniczeniu w praniu pieniędzy pochodzących z Rosji”.

Polityczny charakter postępowania stwierdziły m.in. trzy deklaracje członków Zgromadzenia Parlamentarnego Rady Europy z lat 2022, 2023 i 2024.

Politycznie motywowana sprawa karna miała silnie negatywny wpływ na działalność Fundacji, przyczyniając się do jej wykluczenia finansowego (zamykania rachunków bankowych) i problemów z darczyńcami.

Bartosz Kramek planuje wystąpienie o odszkodowanie za niesłuszne, arbitralne pozbawienie wolności oraz pociągnięcie do odpowiedzialności karnej osób odpowiedzialnych za działania przeciwko niemu.

Obrońcami Bartosza Kramka byli adwokaci Radosław Baszuk, Tomasz Przeciechowski i prof. Michał Królikowski.

W mediach:

Czytaj również:

Więcej na temat: