Warszawa, 9 stycznia 2024 r.
Szanowny Pan
Donald Tusk
Prezes Rady Ministrów
Szanowny Panie Premierze,
w imieniu podpisanych poniżej organizacji społecznych oraz osób działających na rzecz cudzoziemek i cudzoziemców w Polsce pragniemy zwrócić Pana uwagę na rażące naruszenia praw człowieka, które obserwujemy od początku kryzysu humanitarnego na polsko-białoruskim pograniczu. Osoby przekraczające w sposób nieuregulowany polską granicę są pozbawiane możliwości ubiegania się o ochronę międzynarodową, a polskie służby stosują wobec nich tzw. pushbacki (wywózki), tzn. zmuszają je do powrotu na stronę białoruską. W wielu przypadkach temu procederowi towarzyszy przemoc i agresja.
Kara, na którą Polska skazuje osoby migrujące za nieuregulowane przekroczenie granicy, zawracając je przymusowo do Białorusi, jest wyjątkowo okrutna. Po białoruskiej stronie czekają na nie tortury, przemoc, nieludzkie traktowanie i bezprawne uwięzienie w sistiemie. I nie ma dla nich ucieczki. Próby wycofania się do Mińska są karane – najczęściej brutalną przemocą.
Europejczycy wiedzą, do czego prowadzi przyzwolenie na odarcie człowieka z przyrodzonej mu godności i pozbawienie go podstawowych praw ze względu na jego przynależność do grupy narodowej, etnicznej czy religijnej. Nie wolno żadnego człowieka traktować jak “pocisku”. Gdy przestajemy widzieć ludzi, a dostrzegamy jedynie zagrożenie, rodzi się przyzwolenie na łamanie praw człowieka. Pushbacki muszą zakończyć się natychmiast. Odkładając w czasie ich wstrzymanie, polskie władze przystają na łamanie praw człowieka. Nie tak wyobrażamy sobie obiecaną nam praworządność.
W wyniku polityki pushbacków, od początku kryzysu na granicy Polski z Białorusią, po obu jej stronach, życie straciło co najmniej 55 osób.
Wobec antyuchodźczego i niehumanitarnego nastawienia poprzedniego rządu do tej pory pozostawała nam tylko możliwość prowadzenia na pograniczu działań pomocowych, czyli dostarczanie osobom w drodze wody, posiłku, ciepłych ubrań, udzielanie pomocy medycznej i prawnej, niejednokrotnie będących działaniami ratującymi ludzkie życie. Wraz z objęciem przez Pana urzędu Premiera, widzimy szansę na podjęcie pilnych działań zmierzających do natychmiastowego zaprzestania wywózek na granicy polsko-białoruskiej.
Krajowe i międzynarodowe instytucje odpowiedzialne za monitoring naruszeń praw człowieka, a także organizacje społeczne świadczące pomoc prawną i humanitarną na pograniczu polsko-białoruskim od 2021 roku podnoszą konieczność wyeliminowania z polskiego porządku prawnego przepisów naruszających zasadę non-refoulement wobec osób przekraczających granicę Polski. Pushbacki, stosowane wobec osób przekraczających granicę polsko-białoruską, funkcjonują w polskim systemie prawa poprzez władcze ukształtowanie treści stosunku służbowego (w formie rozkazów i poleceń służbowych), stosowanie Rozporządzenia Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji z dnia 13 marca 2020 roku w sprawie czasowego zawieszenia lub ograniczenia ruchu granicznego na określonych przejściach granicznych oraz znowelizowane w 2021 r. przepisy Ustawy o cudzoziemcach.
Orzecznictwo sądów krajowych, rekomendacje Komisarz Praw Człowieka Rady Europy, Dunji Mijatović, oraz specjalnego sprawozdawcy ONZ ds. praw człowieka, Felipe Gonzáleza Moralesa, a także wielokrotne wystąpienia Rzecznika Praw Obywatelskich wskazują na sprzeczność powyższych regulacji z prawem krajowym, unijnym oraz międzynarodowym. Wzywają oni Polskę do zrewidowania prawa i zakończenia stosowania pushbacków.
Wywózki łamią zawarty w prawie międzynarodowym zakaz wydalania cudzoziemców do państwa, w którym ich życiu lub zdrowiu groziłoby niebezpieczeństwo (zasada non-refoulement), a tym samym zakaz tortur i nieludzkiego lub poniżającego traktowania oraz zakaz zbiorowych wydaleń osób cudzoziemskich. Naruszają również konstytucyjną gwarancję dostępu do procedury ubiegania się o ochronę międzynarodową w Polsce oraz gwarancje proceduralne dotyczące postępowań administracyjnych.
Pushbacki nie mają uzasadnienia humanitarnego, moralnego ani prawnego. Skuteczne i trwałe wyeliminowanie ich z polskiego porządku prawnego oraz z praktyki służb mundurowych jest proste. Konieczne są trzy działania:
- zmiana praktyki służbowej funkcjonariuszy Straży Granicznej poprzez wydanie pisemnych instrukcji Komendantowi Głównemu Straży Granicznej przez Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji oraz monitorowanie ich wdrożenia przez podległych mu Komendantów Oddziałów Straży Granicznej i Komendantów Placówek Straży Granicznej;
- uchylenie Rozporządzenia Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji z dnia 13 marca 2020 roku w sprawie czasowego zawieszenia lub ograniczenia ruchu granicznego na określonych przejściach granicznych (wraz z nowelizacją z 20 sierpnia 2021 roku);
- nowelizacja Ustawy o cudzoziemcach poprzez uchylenie art. 303 ust. 1 pkt 9a i art. 303b Ustawy.
Pozostajemy do Pana pełnej dyspozycji i liczymy na dialog i współpracę w poszukiwaniu najlepszych rozwiązań trudnych kwestii migracji i uchodźstwa.
Podpisy
1. Fundacja Ocalenie
2. Grupa Granica
3. Podlaskie Ochotnicze Pogotowie Humanitarne
4. Hope&Humanity Polska
5. Klub Inteligencji Katolickiej w Warszawie
6. Stowarzyszenie Egala
7. Stowarzyszenie No To Ci Pomogę
8. Białowieska Akcja Humanitarna
9. Fundacja Polska Gościnność
10. Fundacja Polskie Forum Migracyjne
11. Stowarzyszenie Homo Faber
12. Stowarzyszenie Interwencji Prawnej
13. Stowarzyszenie NOMADA
14. Helsińska Fundacja Praw Człowieka
15. Polska Akcja Humanitarna
16. Fundacja im. Stefana Batorego
17. Zupa na Granicę
18. Salam Lab – Stowarzyszenie Laboratorium Działań dla Pokoju
19. Pomoc SOC
20. Badaczki i Badacze na Granicy
21. Amnesty International Polska
22. Fundacja Auschwitz-Birkenau
23. Obywatele RP
24. Otwarta Rzeczpospolita – Stowarzyszenie przeciw Antysemityzmowi i Ksenofobii
25. Trójmiejska Akcja Kobieca
26. Stowarzyszenie Arbuz
27. Archiwum Protestów Publicznych
28. Sputnik Photos
29. Stowarzyszenie Polska Walcząca Przeciw Faszyzmowi
30. Stowarzyszenie Kobiety Filmu
31. Akcja Demokracja
32. Stowarzyszenie Memoriał Polska
33. Fundacja Archiwum Kobiet
34. Instytut Spraw Publicznych
35. Fundacja Edukacyjna Jacka Kuronia
36. Fundacja Otwarty Dialog
37. Fundacja Miejsce na Ziemi
38. Fundacja Centrum Badań Migracyjnych
39. Fundacja Nienieodpowiedzialni
40. Fundacja EDM, Orla
41. Fundacja Kongres Obywatelskich Ruchów Demokratycznych
42. Fundacja Sztetl Mszana Dolna
43. Fundacja The Hope Project Polska
44. Fundacja Inicjatywa Dom Otwarty
45. Fundacja Czas Kobiet
46. Fundacja Feminoteka
47. Stowarzyszenie Adwokackie Defensor Iuris
48. Konferencja Ambasadorów RP
49. Naczelna Rada Adwokacka
50. Stowarzyszenie Czasu Kultury
51. Stowarzyszenie Sędziów Polskich Iustitia
52. Fundacja Instytut na rzecz Państwa Prawa
53. My Obywatele Unii Europejskiej – Fundacja im. Wojciecha B. Jastrzębowskiego
54. Fundacja im. Kazimierza i Zofii Moczarskich
55. Fundacja Międzynarodowa Inicjatywa Humanitarna
56. Obserwatorium Wyborcze
57. Fundacja Kuchnia Konfliktu
58. Stowarzyszenie Otwarty Klub Obywatelski im. Piotra Szczęsnego
59. Fundacja Lepsze Niepołomice
60. Las Rąk laboratorium rękodzieł
61. Fundacja Stocznia
62. Interkulturalni.pl
63. Fundacja Juniper
64. Kongres Katoliczek i Katolików
65. Stowarzyszenie Pro Humanum
66. Fundacja na rzecz Kobiet i Planowania Rodziny FEDERA
67. Rodzice Dla Klimatu
68. Stowarzyszenie Dla Ziemi
69. Konsorcjum Migracyjne
70. Fundacja Widzialne
71. Fundacja Wiedza Lokalna
72. Polska Fundacja im. Roberta Schumana
73. Stowarzyszenie Lepszy Świat
74. Komitet Obrony Demokracji
75. Stowarzyszenie Wschodnioeuropejskie Centrum Demokratyczne
76. Fundacja Wspierana Kultury i Języka Polskiego im. M. Reja
77. Stowarzyszenie Łódzkie Dziewuchy Dziewuchom
78. Silne. Aperiodyk Społeczny
79. Forum Darczyńców w Polsce
80. Stowarzyszenie Mova – język bez barier
81. Centrum Pomocy Prawnej im. Haliny Nieć
82. SOS Wioski Dziecięce w Polsce
83. Greenpeace Polska
84. Stowarzyszenie Sieć Obywatelska Watchdog Polska
85. Polska Misja Medyczna
86. Fundacja Kalejdoskop Kultur
87. Fundacja Edukacja dla Demokracji
88. Fundacja Panoptykon
89. Fundacja Emic
90. Dom Przyrody i Kultury
91. Fundacja Dobra Wola
92. Fundacja „Krzyżowa”
93. Fundacja Dla Polski
94. Krytyka Polityczna
95. Fundacja Równik Praw
96. Stowarzyszenie Inclusive.Buzz
97. Inicjatywa Wschód
98. Fundacja Centrum im. prof. Bronisława Geremka
99. Fundacja dla Migrantów Dobry Start im. A.G.Farah
100. Granica dla Granicy
101. Ogólnopolska Federacja Organizacji Pozarządowych
oraz
1. Anna Przedpełska-Trzeciakowska
2. Wanda Traczyk-Stawska
3. prof. Jan Barcz
4. prof. dr hab. Michał Buchowski
5. prof. Krzysztof Byrski
6. prof. dr hab. Władysław Czapliński
7. prof. Przemysław Czapliński
8. prof. Katarzyna Czeczot
9. prof. Andrzej Friszke
10. prof. Małgorzata Fuszara
11. prof. Agnieszka Halemba
12. prof. Zdzisław Kędzia
13. prof. dr hab. Grażyna Kubica-Heller
14. prof. Magdalena Środa
15. prof. Krystian Markiewicz
16. prof. Marcin Matczak
17. prof. Magdalena Piekara
18. prof. Monika Płatek
19. prof. dr hab. Dorota Praszałowicz
20. prof. Michał Romanowski
21. prof. Monika Rudaś-Grodzka
22. prof. Szymon Rudnicki
23. prof. Wojciech Sadurski
24. prof. Krystyna Skarżyńska
25. prof. Magdalena Smoczyńska
26. prof. Janina Stępińska
27. prof. Adam Strzembosz
28. prof. Piotr Sułkowski
29. prof. ISP PAN Monika Sus
30. prof. Włodzimierz Wróbel
31. prof. Mirosław Wyrzykowski
32. prof. Eleonora Zielińska
33. dr hab. Karolina Bielenin-Lenczowska
34. dr hab. Dobrochna Kałwa
35. dr hab. Nicole Dołowy-Rybińska
36. dr hab. Ewa Golachowska
37. dr hab. Jan Winczorek
38. dr hab. Elżbieta Korolczuk
39. dr hab. Agnieszka Kościańska
40. dr hab. Dariusz Libionka
41. dr hab. Izabella Main
42. dr hab. Małgorzata Molęda-Zdziech
43. dr hab. Michał Nowosielski
44. dr hab. Małgorzata Rajtar
45. dr hab. Tomasz Rakowski
46. dr hab. Agata Stanisz
47. dr hab. Justyna Straczuk
48. dr hab. Joanna Święcicka
49. dr hab. Jadwiga Topczewska
50. dr Irena Barcz
51. dr Krystian Bogucki
52. dr Adam Bulandra
53. dr Sylwia Chutnik
54. dr Piotr Cichocki
55. dr Piotr M.A. Cywiński
56. dr Anna Czaplińska
57. dr Dominik Czeszkiewicz
58. dr Zuzanna Hertzberg
59. dr Kamila Klauzińska
60. dr Hanna Machińska
61. dr Dorota Mackenzie
62. dr Lidia Mazowiecka
63. dr Karolina Panz
64. dr Helena Patzer
65. dr Michał Pospiszyl
66. dr Tomasz Sieniow
67. dr Michał Sitek
68. dr Krystyna Starczewska
69. dr Sylwia Urbańska
70. dr Karol Wilczyński
71. dr Dorota Woroniecka-Krzyżanowska
72. dr Bartłomiej Zapała
73. Marzena Adamiak
74. Ania Alboth
75. Rachela Antosz-Rekucka
76. Urszula Antosz-Rekucka
77. Jakub Antosz-Rekucki
78. Grzegorz Antoszewski
79. Agnieszka Arnold
80. Zuzanna Atkinson
81. Tomasz Augustynowicz
82. Marek Bakalarczuk
83. Barbara Barańska
84. Paweł Barański
85. Ewa Bartkowiak
86. Adam Barwiński
87. mec. Radosław Baszuk
88. Paweł Bem
89. Bianka Bernat
90. Grażyna Bernatowicz
91. Marek Bernatowicz
92. Marek Beylin
93. Bogdan Białek
94. Andrzej Biczel
95. Maria Biczel
96. Marcin Bielecki
97. Hanna Bieluszko
98. Jakub Biernacki
99. Piotr Biernacki
100. Natalia Bloch
101. Izabela Bobińska
102. Tomasz Bobiński
103. Lidia Bogaczówna
104. Jolanta Bogowska
105. Mirjam Böhm
106. Szymon Bojdo
107. Wojciech Bonowicz
108. Piotr Borowiecki
109. Zofia Borucińska
110. Jakub Boruciński-Swies
111. Krystyna Bratkowska
112. Hanna Brejwo
113. Agnieszka Bruska
114. mec. Jacek Brydak
115. mec. Łukasz Brydak
116. mec. Tomasz Brydak
117. Dorota Buchwald
118. Alicja Bulik
119. Tomasz Bulik
120. Katarzyna Burda
121. Dorota Burska
122. Justyna Butrymowicz
123. Barbara Byrska
124. Piotr Bystrianin
125. Berfin Çeven
126. Zilan Çeven
127. Alina Chabior
128. Weronika Chajewska
129. Magda Chajewska
130. Andrzej Chajewski
131. Marcin Chajewski
132. Jacek Chmaj
133. Beata Chmiel
134. Anna Chmielewska
135. Piotr Chojnacki
136. Aleksandra Chrzanowska
137. Piotr Ciacek
138. Natalia Ciastoń
139. Paweł Cywiński
140. Ryszard Czapara
141. Maryna Czaplińska
142. Renata Czarnkowska-Listoś
143. Marta Czarnocka-Cieciura
144. Karolina Czerska-Shaw
145. Joanna Czetwertyńska
146. Kalina Czwarnóg
147. Magdalena Czyż
148. Małgorzata Czyżewska
149. Krzysztof Czyżewski
150. Ewa Daniel
151. Lidia Dańko
152. Leszek Dawid
153. Grzegorz Dawidowicz
154. Anna Dąbrowska
155. Monika Dąbrowska-Kuchna
156. Anna Dołgolewska
157. Zofia Dowiatt
158. Kornelia Dunin-Kozicka
159. Małgorzata Dzieduszycka-Ziemilska
160. Małgorzata Farynowska
161. Hanka Fedorowicz
162. Jacek Fedorowicz
163. Piotr Fijałkowski
164. Franciszek Fikus
165. Kamil Filipek
166. Bogumiła Forsztęga
167. Andrzej Franaszek
168. Joanna Franaszek
169. Władysław Frasyniuk
170. Agnieszka Fryś
171. Bogusława Gałkiewicz
172. Barbara Garstka
173. Grzegorz Gauden
174. Konstanty Gebert
175. Natalia Gebert
176. Aleksandra Giejsztowt-Rzewuska
177. Barbara Gigier
178. Agnieszka Głowacka
179. Andrzej Gniazdowski
180. Karolina Gołębiowska
181. Robert Gołębiowski
182. Krzysztof Górniak
183. Marianna Grabska
184. Agnieszka Graff
185. Manuela Gretkowska
186. Hanka Grupińska
187. Łukasz Gruszczyński
188. Mikołaj Grynberg
189. Dorota Gutry-Bulik
190. Paulina Haisch
191. Joanna Hetnarowicz-Sikora
192. Robert Hojda
193. Agnieszka Holland
194. Zofia Holnicka-Szulc
195. Martyna Iwańska
196. Inga Iwasiów
197. Piotr Iwosa
198. Jacek Jakubowski
199. Mateusz Janicki
200. Dominik Jaraczewski
201. Joanna Jaśkowiak
202. Beata Jaworowska
203. Jarosław Jaworski
204. Magdalena Jędra
205. Tomek Jędrkiewicz
206. Wiktoria Jędroszkowiak
207. Leokadia Jung
208. Łukasz Kaczmarek
209. Wanda Kaczor
210. Magdalena Kalenik
211. Tomasz Kałużny
212. Adam Kamiński
213. Joanna Kapusta
214. Dorota Karaś
215. Patrycja Karola
216. Iwona Karpowicz-Dajczer
217. Jolanta Kawa
218. Małgorzata Kaznowska-Filipek
219. Wanda Khalilian
220. Jakub Kiersnowski
221. Jarosław Kilias
222. Wojciech Kinasiewicz
223. Urszula Kitlasz
224. Tomasz Kizny
225. Witold Klaus
226. Michał Klawiter
227. Małgorzata Klemens
228. Jarosław Klimkiewicz
229. Jolanta Klimkiewicz
230. Agnieszka Klus
231. Anna Kociarz
232. Jakub Kocjan
233. Łukasz Kohut
234. Anka Kolber
235. Julia Kolberger
236. Iwa Kołodziejska
237. Antoni Komasa-Łazarkiewicz
238. Ewa Komorowska
239. Maja Komorowska
240. Marek Komorowski
241. Joanna Koniarska
242. Jarosław Koniarski
243. Anna Kopacz
244. Jan Kopacz
245. Janusz Kopacz
246. Joanna Kos-Krauze
247. Agnieszka Kosowicz
248. Karolina Kotowska
249. Eliza Kowalczyk
250. Małgorzata Kowalik
251. Andrzej Kowalski
252. Paweł Kowzan
253. Ewa Kozdraj
254. Jolanta Kozioł
255. Anna Kozłowska-Roszkowska
256. Ewa Koźniewska
257. Bartosz Kramek
258. Zosia Krasnowolska
259. Elżbieta Krassowska-Modlinger
260. Joanna Krasuska
261. Maria Krauss
262. Barbara Kruszewska
263. Robert Krzysztoń
264. Maria Książak
265. Jacek Kucharczyk
266. Magdalena Kucharska
267. Marta Kucharska
268. Jan Konrad Kucharski
269. Łukasz Kuciński
270. Anna Kulesza
271. Ewa Kulik-Bielińska
272. Krystyna Kurczab-Redlich
273. Danuta Kuroń
274. Jarosław Kurski
275. Iwona Kurz
276. Agata Kuśpit
277. Danuta Labijak
278. Jacek Labijak
279. Marzena Laskowska
280. Dominika Lasota
281. Sylwia Lazar
282. Anna Lech
283. Zuzanna Lesiak
284. Kinga Lewicka
285. Witold Liliental
286. Adam Lipszyc
287. Darin Loka
288. Magdalena Lubańska
289. Mirosław Lubarski
290. Aurora Lubos
291. Mateusz Luft
292. Krystian Lupa
293. Cezary Łazarewicz
294. Magdalena Łazarkiewicz
295. Joanna Łodygowska
296. Joanna Łozicka
297. Lesław Łozicki
298. Krystyna Łubnicka
299. Olgierd Łukaszewicz
300. Ryszard Machiński
301. Agnieszka Maciejowska
302. Dominika Macioch
303. Alicja Mackiewicz
304. Jarosław Mackiewicz
305. Adam Magdoń
306. dra hab. Izabella Main
307. Julia Majewska
308. Piotr Andrzej Majewski
309. Lidka Makowska
310. Agnieszka Markowska
311. Honorata Martin
312. Oskar Martin
313. Grażyna Marzec-Łukaszewicz
314. Karol Masiarz
315. Karolina Mazurek
316. Wawrzyniec Mąkinia
317. Magdalena Męczyńska
318. Marek Męczyński
319. Zofia Miągowska
320. Ewa Michna
321. Adam Michnik
322. Rafał Milach
323. Anna Mirkes-Radziwon
324. Anna Mituś
325. Piotr Mitzner
326. Jan Młynarczyk
327. Katarzyna Młynarczyk
328. Malwina Młynarczyk
329. Elżbieta Moczarska
330. Jerzy Modlinger
331. Dagmara Molga
332. Bożenna Morawska
333. Jerzy Morawski
334. Wiktoria Moritz-Leśniak
335. Maciej Moskwa
336. Witold Moszyński
337. Janusz Mucha
338. Romana Mucha
339. Jan Murawski
340. Agnieszka Nagalska
341. Zbigniew Nagalski
342. Anna Nałęcka-Milach
343. Maria Napiontkowa
344. Maria Nawojczyk
345. Ewa Negrusz-Szczęsna
346. Chris Niedenthal
347. Karolina Niedenthal
348. Michał Nowacki
349. Maksymilian Nowak
350. Artur Nowak-Gocławski
351. Maciej Nowicki
352. Tadeusz Nyczek
353. Renata Ochman-Zbyszyńska
354. Janina Ochojska
355. Arkadiusz Ograbek
356. Ewa Około-Kułak Szamborska
357. Małgorzata Olasińska-Chart
358. Paweł Olejniczak
359. Małgorzata Oracz
360. Gabriela Orłowska
361. Maciej Orłowski
362. Maja Ostaszewska
363. Marek Ostrowski
364. Marta Pachocka
365. Magdalena Pacul Kudelska
366. Dorota Paszyńska
367. Włodzimierz Paszyński
368. Waldemar Paś
369. Ewa Pater
370. Krzysztof Pawłowski
371. Anna Paździejewska
372. mec. Mikołaj Pietrzak
373. Lena Piękniewska-Bem
374. Maria Piętak
375. Mariola Piętak
376. Emilia Piotrowicz
377. Joanna Piotrowska
378. Małgorzata Piotrowska
379. Krystyna Piotrowska-Gauden
380. Maciej Pisuk
381. Elżbieta Podleśna
382. Katarzyna Podrazik
383. Janusz Polowczyk
384. Inka Popoff
385. Aleksandra Potoczek
386. Katarzyna Potoniec
387. Anna Prus
388. Maria Prussak
389. Krzysztof Przekop
390. Maria Przyszychowska
391. Danuta Przywara
392. Barbara Pszoniak
393. Sylwia Ptaszyńska
394. Tomasz Puchalski
395. Tasja Puławska
396. Magdalena Puzmujźniak
397. Joanna Pypłacz
398. Piotr Pytlakowski
399. Piotr Rachtan
400. Ryszard Raczkowski
401. Maria Radwańska
402. Wojciech Radwański
403. Marek Radziwon
404. Mariusz Redlicki
405. Marek Rekucki
406. Jan Rodowicz
407. Joanna Rogowska
408. Dobrosław Rola
409. Barbara Rolirad
410. Łukasz Ronduda
411. Przemysław Rosati
412. ariel rosé
413. mec. Łukasz Rozdeiczer-Kryszkowski
414. Tamara Rubin
415. Marta Rucińska
416. Modest Ruciński
417. Tymon Ruciński
418. Szymon Ruczyński
419. Mateusz Rybak
420. Marcelina Rybiańska
421. Jarmiła Rybicka
422. Małgorzata Rycharska
423. Przemysław Rydzewski
424. Zuzanna Rymarczyk
425. Wojciech Rzewuski
426. Justyna Sadowska
427. Paula Sawicka
428. Alina Schuurman
429. Dorota Segda
430. Teresa Segda
431. Izabela Sekulska
432. mec. Kinga Dagmara Siadlak
433. Ewa Siedlecka
434. Beata Siemaszko
435. Katarzyna Sikorska-Siudek
436. Magdalena Sikorska-Wesołowska
437. Mieczysław Siudek
438. Krzysztof Siwczyk
439. Agnieszka Skarpetowska
440. Piotr Skiba
441. Szymon Skoczyński
442. Katarzyna Maria Skórzyńska
443. Katarzyna Urszula Skórzyńska
444. Marcin Skubiszewski
445. Piotr Skubiszewski
446. Marcin Skupiński
447. Iwona Skwarek
448. Ireneusz Albert Smolarkiewicz
449. Tomasz Sobierajski
450. Maciej Sosnowski
451. Joanna Spychała
452. Grażyna Staniszewska
453. Piotr Stańczak
454. Antonina Stasińska
455. Andrzej Stasiuk
456. Joanna Stawiarska
457. Urszula Stawirej
458. Dorota Steinhagen
459. Jerzy Sternicki
460. Jerzy Stępień
461. mec. Krzysztof Stępiński
462. Dawid Stępniewski
463. Olga Stokłosa
464. Renata Stolarska
465. Danuta Stołecka
466. Maciej Stuhr
467. Michał Sutyniec
468. Karolina Sydow
469. Kamil Syller
470. Aleksandra Szalwa
471. Jan Szamborski
472. Jadwiga Szarecka
473. Jerzy Szarecki
474. Dorota Szczepan-Jakubowska
475. Wiesław Szczepiński
476. Joanna Szczęsna
477. Małgorzata Szczęśniak
478. Monika Sznajderman
479. Arkadiusz Szot
480. Dominika Szpinda
481. Karolina Sztandar-Sztanderska
482. Grażyna Szwat-Gyłybowa
483. Aleksandra Szymańska
484. Aleksandra Śliwińska
485. Klaudia Śmieja – Rostworowska
486. Bogna Świątkowska
487. Anna Świątkowska-Gałkiewicz
488. Agnieszka Świergiel
489. Filip Tereszkiewicz
490. Marta Titaniec
491. Irina Tomescu-Dubrow
492. Barbara Tomżyńska
493. Anna Topczewska
494. Maria Topczewska
495. Jan Topczewski
496. Maciej Topczewski
497. Monika Toporek
498. Barbara Toruńczyk
499. Ewa Trojanowska
500. Andrzej Trzeciakowski
501. Marcin Tumulka
502. Anna Turner
503. Marzena Tyszkiewicz
504. Paweł Tyszkiewicz
505. Bernard van der Esch
506. Adam Wajrak
507. Adam Walaszek
508. Joanna Walaszek
509. Karolina Walczewska
510. Jolanta Walecka
511. Krzysztof Warlikowski
512. Katarzyna Warmińska
513. Marianna Wartecka
514. Joanna Wawrzyniak
515. Barbara Wielowieyska
516. Agnieszka Wierzbicka
517. Piotr Wilczek
518. Katarzyna Winiarska
519. Ewa Winnicka
520. Joanna Winogrodzka
521. Jolanta Wiszowata
522. Aleksandra Wiśniewska
523. Marta Wiśniewska
524. Grzegorz Wojtiuk
525. Aleksandra Wojtyńska-Bakalarczuk
526. Urszula Wolfram
527. Ewa Woydyłło Osiatyńska
528. Ewa Wójciak
529. Irena Wóycicka
530. Paweł Wrabec
531. Julia Wrzosińska
532. Ludwika Wujec
533. Damian Wutke
534. Barbara Wysocka
535. Jacek Zabokrzycki
536. Michał Zadara
537. Maja Zagajewska
538. Magdalena Zagałkowicz-Krasowska
539. Danuta Zakurzewska
540. Beata Zalewska-Stefaniak
541. Danuta Zawadzka
542. Violetta Zawadzka
543. Zbigniew Zbyszyński
544. Anna Zdrojewska
545. Bożenna Zieleńska
546. Bartłomiej Ziołkowski
547. Erica Ziva
548. Marysia Złonkiewicz
549. Maria Zmarz-Koczanowicz
550. Jacek Żakowski
551. Małgorzata Żerwe
Źródło i zdjęcie u góry: ocalenie.org.pl
