W okresie od marca do lipca 2023 r. Globalny instrument UE dotyczący prania pieniędzy i finansowania terroryzmu (AML/CFT) był współgospodarzem i sponsorem serii regionalnych spotkań dla organizacji non-profit, regionalnych organów FATF i jednostek analityki finansowej w celu gromadzenia, dokumentowania i analizowania praktyk znaczącego zaangażowania między sektorem non-profit a odpowiednimi rządowymi i międzyrządowymi interesariuszami.
W dniach 26-27 września 2023 r. w Bonn w Niemczech współorganizowano Finałową Globalną Konferencję pod tytułem “Ryzyko i konsekwencje: Przyszłość 8. Rekomendacji FATF dla integralności finansowej i społeczeństwa obywatelskiego”. Udział w niej wzięły przedstawicielki Fundacji Otwarty Dialog – Prezeska Lyudmyla Kozlovska, Katarzyna Szczypska oraz Bota Jardemalie.
Podczas wydarzenia dyskusje koncentrowały się na następujących kwestiach:
- podejście proporcjonalne do ryzyka finansowania terroryzmu;
- nadzór tylko nad tymi organizacjami non-profit, które są potencjalnie narażone na wysokie ryzyko nadużyć związanych z finansowaniem terroryzmu;
- zapobieganie obniżaniu ryzyka organizacji non-profit przez banki hurtowe
- konieczność znaczącego zaangażowania organizacji non-profit i wszystkich zainteresowanych stron w sferze AML/CFT.
Szefowa ODF opowiedziała, jak na własnej skórze doświadczyła wykluczenia finansowego w Brukseli, nazywanej “stolicą Europy” po tym, jak Fundacja wraz z kierownictwem stała się celem propagandowych ataków ze strony autorytarnych reżimów.
“Od 2019 roku instytucje finansowe zaczęły postrzegać nas jako klienta wysokiego ryzyka. W rezultacie nasze rachunki bankowe w Belgii zostały zamknięte, a ataki na ODF doprowadziły również do zamknięcia naszych kont osobistych i rozwiązania wszystkich umów” – powiedziała, następnie przytaczając przykłady: “W latach 2019-2021 dwa belgijskie banki, KBC i BNP Paribas Fortis, rozwiązały umowy z nami i umieściły Fundację na swoich czarnych listach, podczas gdy praktycznie wszystkie inne banki w Belgii (ING, Belfius, Beobank, Crelan, Keytrade, Argenta, AXA, Aion) odrzuciły nasz wniosek. Ponadto konta osobiste współpracowników ODF, jak również mojej i męża spółki KL Solutions, zostały zamknięte. W 2020 r. to samo zrobiła brytyjska firma Revolut. Żaden z banków nie podał powodu tych decyzji, ponieważ nie ma takiego obowiązku. W 2022 r. platforma transferów pieniężnych Wise zamknęła konto Fundacji, prawdopodobnie z powodu naszych działań na rzecz Ukrainy, które wzbudziły obawy o skojarzenia z tamtejszym konfliktem zbrojnym. Rozwiązaniem okazał się dopiero Bitcoin – tylko dzięki niemu mogliśmy nadal wspierać aktywistów w autorytarnych państwach oraz zorganizować pomoc humanitarną dla Ukrainy już po dwóch dniach od rosyskiej inwazji”.
Jak stwierdziła Kozlovska, od tego czasu Fundacja nie była w stanie otworzyć konta w innych belgijskich lub zagranicznych bankach (po złożeniu wniosku w bankach w Polsce, Estonii i na Malcie), co skutecznie wykluczyło ją finansowo. Pomimo szukania środków prawnych, w Belgii nie znaleziono skutecznego rozwiązania tego problemu.
Szefowa ODF przytoczyła przepisy Europejskiego Urzędu Nadzoru Bankowego, według których taka praktyka jest sprzeczna z przepisami dyrektywy 2015/849 z dnia 20 maja 2015 r. w sprawie zapobiegania wykorzystywaniu systemu finansowego do prania pieniędzy lub finansowania terroryzmu. Dlatego tak ważne jej zdaniem jest stworzenie przez organy FATF – we współpracy ze społeczeństwem obywatelskim – takich standardów dla globalnej polityki finansowej, by organizacje pozarządowe i non-profit nie były postrzegane przez instytucje finansowe jako organizacje wysokiego ryzyka, i w rezultacie nie były wykluczone finansowo. “To bowiem są otwarte drzwi dla reżimów autorytarnych, które przepisów AML/CFT nadużywają” – skwitowała Kozlovska.
Zachęcamy do obejrzenia skrótu z wydarzenia:
Czytaj również:
- Dlaczego należy chronić obrońców praw człowieka przed nadużyciami AML/CFT przez władze autorytarne? (11.12.2023)
- Co jest nie tak z obecną ustawą AML/CFT i w jaki sposób jest ona wykorzystywana przeciwko NGO-som? (24.11.2023)
- TABConf2023: Bitcoin jako narzędzie przeciw transnarodowym prześladowaniom (25.09.2023)
- Dlaczego regulacje AML/CFT nie są rozwiązaniem? Tłumaczy Lyudmyla Kozlovska podczas BTC Prague 2023 (11.07.2023)
Zdjęcia: EU GF-AMLCFT Global Facility/YouTube
