We wtorek 5 kwietnia 2016 r. Fundacja Otwarty Dialog wspólnie z Europejską Grupą Konserwatystów i Reformatorów oraz Centrum Swobód Obywatelskich, zorganizowały w Parlamencie Europejskim w Brukseli konferencję poświęconą całościowemu ujęciu problemu łamania praw człowieka podczas rosyjsko-ukraińskiego konfliktu zbrojnego. Gospodarzami wydarzenia byli Anna Fotyga, posłanka do Parlamentu Europejskiego, przewodnicząca Podkomisji Bezpieczeństwa i Obrony PE oraz były minister spraw zagranicznych RP, a także belgijski poseł do Parlamentu Europejskiego – Mark Demesmaeker.
W dwóch panelach zatytułowanych “Rosyjskie zbrodnie wojenne na wschodniej Ukrainie” oraz “28 zakładników Kremla” zaprezentowane zostały trzy raporty odnoszące się do ww. problemów.
Pierwszy z nich, którego autorką jest posłanka na Sejm RP – Małgorzata Gosiewska, zaprezentowany został przez Jana Piekło, Przewodniczącego Fundacji Współpracy Polsko-Ukraińskiej. Raport mający na celu przedstawienie zbrodni wojennych i tych przeciwko ludzkości popełnionych przez wojska rosyjskie i oddziały je wspierające na wschodniej i południowej Ukrainie w 2014 r., tym samym ma stanowić dowód dla przyszłych działań Międzynarodowego Trybunału Karnego w Hadze.
Prezentacja ww. raportu uzupełniona została świadectwami dwóch ofiar tortur, ukraińskiej obywatelki Iriny Dovgan oraz ukraińskiego obywatela i pastora Oleksandra Khomchenkę. Ponadto, Oleksandr Pavlichenko z Charkowskiej Grupy na rzecz Praw Człowieka, przedstawił dodatkowe opracowanie koalicji organizacji pozarządowych “Sprawiedliwość dla Pokoju w Donbasie” oraz Helsińskiej Fundacji Praw Człowieka, zatytułowane “Przeżyć piekło: świadectwa ofiar dt. miejsc nielegalnego przetrzymywania w Donbasie“.
W drugim panelu, poświęconym ukraińskim obywatelom nielegalnie zatrzymanych, przetrzymywanych i sądzonych w Rosji, Lyudmyla Kozlovska, Przewodnicząca Fundacji Otwarty Dialog, przedstawiła raport “28 zakładników Kremla“. Publikacja stworzona wspólnie z inicjatywą Euromajdan SOS, w ramach kampanii “LetMyPeopleGo” przedstawia historię prześladowań 28 aktywistów, działaczy oraz opozycjonistów, więzionych ze względów politycznych w Rosji bądź na nielegalnie okupowanym Krymie.
Lyudmyla Kozlovska wraz z Lvem Ponomarevem, znanym i cenionym rosyjskim działaczem na rzecz praw człowieka oraz Yuriyem Yatsenką, ukraińskim obywatelem i byłym “zakładnikiem Kremla”, wytłumaczyła zebranej widowni, iż rosyjskie władze traktują demokratyczną rewolucję na Ukrainę jako zagrożenie dla własnej fasadowej demokracji. Na zmiany zachodzące na Ukrainie, Rosja odpowiedziała agresją i okupacją części terytorium sąsiada. Moskwa sięgnęła także po propagandę. Częścią wojny propagandowej są właśnie sprawy wytoczone ukraińskim aktywistom, działaczom i opozycjonistom.
Raport “28 zakładników Kremla” koncentruje się nie tylko na opisie tych spraw, ale także – co jest kluczowe – na cechach świadczących o ich sfabrykowaniu, jak również na głównych i najbardziej poważnych naruszeniach praw osób zatrzymanych, sądzonych i skazanych, m.in. prawa do wolności od tortur i prawa do wykwalifikowanej ochrony prawnej. Ponadto publikacja zawiera rekomendacje, skierowane przede wszystkim do społeczności międzynarodowej, dotyczące możliwych sposobów doprowadzenia do uwolnienia ukraińskich więźniów.
Jednocześnie, uczestnicy konferencji wezwali do zintensyfikowania działań Unii Europejskiej, ich państw członkowskich oraz posłów do Parlamentu Europejskiego, na rzecz uwolnienia znajdującej się krytycznym stanie zdrowotnym Nadii Savchenko oraz przynajmniej na rzecz poprawy warunków przetrzymywania – dostępu do opieki zdrowotnej i obrony prawnej w pięciu innych pilnych sprawach Oleksandra Kostenki, Gennadiya Afanasyeva, Mykola Karpyuka, Stanislava Klykha i Yuriya Soloshenki.
W konferencji udział wziął także nowo mianowany Ambasador Ukrainy przy Unii Europejskiej, Mykola Tochytskyi.