We wtorek, 26 stycznia 2016 roku, Fundacja Otwarty Dialog wraz z członkinią Parlamentu Europejskiego z Estonii Marju Lauristin (Postępowy Sojusz Socjalistów i Demokratów w Parlamencie Europejskim) zorganizowała śniadanie w Parlamencie Europejskim w Brukseli poświęcone wolności mediów w Kazachstanie i prześladowaniu kazachstańskich niezależnych dziennikarzy i blogerów.
W ostatnim czasie wolność mediów w Kazachstanie została drastycznie ograniczona. Akorda prześladuje dziennikarzy przebywających w kraju, jak i zagranicą. Analitycy Fundacji przygotowali raport poświęcony pogarszającej się sytuacji mediów w Kazachstanie i rosnącej kontroli ze strony władzy, w którym omawiane są m.in. przypadki portalu Nakanune, działającego w Kazachstanie oraz grupy medialnej Respublika, działającej w USA. Obie te sprawy zostały przedyskutowane w Brukseli.
Uczestnikom, w tym członkom Parlamentu Europejskiego, dyplomatom z Europejskiej Służby Działań Zewnętrznych (EEAS), przedstawicielom placówek dyplomatycznych w Brukseli oraz przedstawicielowi Biura Przedstawiciela OBWE ds. Wolności Mediów, zaprezentowaliśmy sprawy sądowe wszczęte przez Kazachstan przeciwko nienależnym dziennikarzom i blogerom. Prześladowania dotknęły tych, którzy publikowali niewygodne dla władz artykuły obnażające m.in. korupcje czy stosowane metody dławienia opozycji w kraju i za granicą. Część z publikacji przedstawiła zgromadzonym Prezes Fundacji Otwarty Dialog, Lyudmyla Kozlovska.
Sprawę dziennikarek portalu Nakanune Gyuzyal Baydalinovej i Yulii Kozlovej, oskarżonych o rzekome „rozpowszechnianie fałszywych informacji“, za co grozi im od 3 do 7 lat więzienia, przedstawiła Irina Petrushova, redaktor naczelna Respubliki, w 2002 roku nagrodzona Nagrodą Wolności Prasy przez Komitet Obrony Dziennikarzy.
David Greene z Electronic Frontier Foundation, fundacji reprezentującej pro bono Respublikę w Stanach Zjednoczonych, opisał jak władze Kazachstanu, wspierane przez dwie kancelarie prawne z Nowego Jorku i Kalifornii, naginają na swoje potrzeby amerykańską ustawę anty-hackingową. Zgromadzonym wyjaśnił m.in. jak rząd Kazachstanu wykorzystuje przepisy ustawy o oszustwach i nadużyciach komputerowych (Computer Fraud And Abuse Act), by prześladować niezależnych dziennikarzy, którzy mają zarejestrowane swoje strony internetowe i profile w mediach społecznościowych na amerykańskich serwerach.
Po przedstawieniu ostatniej sytuacji w dziedzinie wolności mediów w Kazachstanie, zebrani zastanawiali się nad tym, po jakie środki powinien sięgnąć Parlament Europejski. Podniesiono m.in. kwestie konieczności prowadzenia bardziej aktywnej polityki przez Podkomisję Praw Człowieka oraz Delegację do Komisji Współpracy Parlamentarnej UE-Kazachstan. Instrumentem wpływu na kazachstańskie władze powinna być też rozszerzona umowa o partnerstwie i współpracy pomiędzy UE i Kazachstanem (EPCA), podpisana w grudniu 2015 roku w Astanie, która w najbliższych miesiącach zostanie ratyfikowana przez Parlament Europejski i krajowe parlamenty państw członkowskich UE. Zebrani zgodzili się, że ratyfikacja umowy powinna zostać uzależniona od wypełniania przez Kazachstan jego międzynarodowych zobowiązań w dziedzinie praw człowieka. W swoich rekomendacjach przedstawiciele Fundacji Otwarty Dialog wskazali na potrzebę zmiany ustawodawstwa kazachstańskiego i usunięcia paragrafów jawnie politycznych, tj. uwzględniających możliwość pociągnięcia do odpowiedzialności działaczy i aktywistów za “podżeganie do niezgody narodowej i społecznej”, “zniesławienie” i “rozpowszechnianie fałszywych informacji”.
Delegacja Fundacji Otwarty Dialog wraz z przedstawicielami Electronic Frontier Foundation spotkała się także z przewodniczącym Komisji Spraw Zagranicznych Parlamentu Europejskiego Elmarem Brokiem, przewodniczącym Komisji Prawnej, Pavelem Svobodą, europarlamentarzystami z Czech oraz dyplomatami państw członkowskich UE rezydującymi w Brukseli.
Oświadczenia organizacji międzynarodowych i organizacji pozarządowych zajmujących się sprawami praw człowieka, w tym swobodą słowa i wolnością mediów w Kazachstanie, odnośnie prześladowań dziennikarzy z portalu Nakanune i Respubliki:
- Postępowy Sojusz Socjalistów i Demokratów w Parlamencie Europejskim
- Biuro Przedstawiciela OBWE ds. Wolności Mediów 1, 2
- Human Rights Watch
- Amnesty International
- Freedom House 1, 2
- Human Rights Foundation 1, 2
- Electronic Frontier Foundation
- Courthouse News Service 1, 2, 3
- The Diplomat 1, 2, 3
- KyivPost
- Mondiaal Nieuws (w jęz. holenderskim)
- Fundacja Otwarty Dialog 1, 2