Rebecca Harms, niemiecka europarlamentarzystka i współprzewodnicząca frakcji Zielonych i Wolnego Sojuszu Europejskiego, zaadresowała do Komisji Europejskiej oraz Europejskiej Służby Działań Zewnętrznych (EEAS) pisemne zapytanie, w którym zwróciła uwagę na brak mechanizmu wzajemnego uznania statusu uchodźcy pomiędzy państwami członkowskimi Unii Europejskiej. W odpowiedzi Komisja Europejska zwróciła uwagę na fakt, że państwa członkowskie zobowiązane są w ramach prawa UE do przestrzegania zasady non-refoulement.
Harms w pisemnym zapytaniu przytoczyła przykład kazachstańskiego opozycjonisty Muratbeka Ketebayeva. Działacz ostatecznie został wypuszczony z aresztu w Hiszpanii w styczniu 2015 roku, ale trafił tam mimo legitymowania się statusem uchodźcy przyznanym mu rok wcześniej w innym kraju unijnym – Polsce. Zwolnienie Kazacha było jedynie warunkowe, a procedura ekstradycyjna była nadal w toku i mogła doprowadzić do jego ekstradycji do Kazachstanu, gdzie groziłyby mu tortury (ostatecznie sprawa została zamknięta, a Ketebayev mógł opuścić Hiszpanię i wrócić do Polski w marcu 2015 roku). Tym samym sprawa Ketebayeva stała się przyczynkiem do zapytania Komisji Europejskiej o działania przez nią podejmowane, które zapewniłyby uznanie statusu uchodźcy przyznanego przez jeden z krajów Unii przez pozostałych jej członków.
Komisja odesłała Harms do swojej odpowiedzi na podobne pisemne zapytanie dotyczące sprawy zatrzymania Muratbeka Ketebayeva wystosowane przez europarlamentarzystę z Hiszpanii, Josu Juaristi Abaunz.
„Jako strażniczka traktatów ustanawiających Unię Europejską Komisja Europejska uważnie monitoruje sytuacje w państwach członkowskich, które mogą być sprzeczne z prawem europejskim. Komisja Europejska interweniuje wtedy, gdy istnieją dowody, że albo prawo Unii zostało przez państwa członkowskie błędnie przetransponowane, albo organy krajowe systematycznie stosują instrumenty prawne w sposób naruszający prawo UE” – czytamy w odpowiedzi. Jednocześnie Komisja przyznała, że mimo ustanowienia wspólnej polityki azylowej, która reguluje m.in. procedurę przyznawania statusu uchodźcy, nie przewiduje ona aktualnie wzajemnego uznawania statusu przez państwa członkowskie UE. Jednak, jak podkreśla Komisja, jeśli władze państwa członkowskiego UE wiedzą o przyznaniu statusu uchodźcy przez inny zrzeszony w Unii kraj, powinny „należycie wziąć to pod uwagę przy stosowaniu zasady non-refoulement“.
