Mołdawski parlament anulował raport w sprawie rzekomej ingerencji Fundacji Otwarty Dialog w wewnętrzne sprawy państwa. 2 lutego 2023 roku posłowie z rządzącej Partii Akcji i Solidarności (PAS) uznali, że raport był wykorzystywany jako narzędzie nacisku wobec opozycji, a wiceprzewodniczący parlamentu Mihail Popșoi określił go hańbą w historii mołdawskiego parlamentaryzmu.
Pobierz uchwałę
W sierpniu 2018 r. rządząca ówcześnie Partia Demokratyczna Vladimira (Vlada) Plahotniuca oskarżyła Fundację (i osobiście Lyudmylę Kozlovską) o wrogą ingerencję w wewnętrzne sprawy Mołdawii poprzez wspieranie partii opozycyjnych Akcji i Solidarności (PAS) oraz Godność i Prawda (DA) oraz ich liderów – Mai Sandu (obecna prezydent Mołdawii) i Andriya Nastase. Za tymi atakami stał lider Partii Demokratycznej, nazywany “właścicielem Mołdawii” oligarcha Vladimir Plahotniuc, który zlecił powołanie specjalnej parlamentarnej komisji śledczej.
Efektem jej prac stał się opublikowany 17 grudnia 2018 roku raport dotyczący rzekomych działań podejmowanych przez nas przeciwko Mołdawii, w porozumieniu z ówczesną opozycją. Raport pomawiał nas także o działanie w interesie Rosji i pranie pieniędzy. Na jego podstawie śledztwo wszczęła upolityczniona Prokuratura ds. Zwalczania Przestępczości Zorganizowanej i Spraw Specjalnych.
Szef Rady Fundacji Otwarty Dialog Bartosz Kramek na łamach Gazety Wyborczej pisał wówczas: “Mołdawska komisja śledcza została powołana w reakcji na konferencję zorganizowaną przez nas w Parlamencie Europejskim w Brukseli w maju 2017 r., której tematem były prześladowania polityczne w Mołdawii. Wydarzenie współorganizowało kilkoro europosłów (m.in. Anna Fotyga z PiS). Udział wzięli w nim też liderzy mołdawskiej opozycji demokratycznej, a my jako zapraszający kupiliśmy im bilety lotnicze. I to było właśnie to mityczne «nielegalne finansowanie partii opozycyjnych».
Gdy PiS-owskie władze w sierpniu 2018 r. deportowały z Polski moją żonę Ludmiłę Kozłowską, rządzący Mołdawią postanowili wykorzystać polityczną koniunkturę i uderzyć w rodzimą opozycję oraz w naszą fundację, przedstawiając kupno biletów dla gości konferencji rok wcześniej jako nielegalne finansowanie partii z zagranicy i ingerencję fundacji w sprawy wewnętrzne państwa.
Według doniesień niezależnych opozycyjnych mediów mołdawskich Polska miała współpracować z dyplomacją i służbami tego kraju, de facto wspierając pracę tamtejszej komisji śledczej. Wystąpiliśmy w związku z tym o informację publiczną do polskiego MSZ, w odpowiedzi na co resort odciął się od polityki i działań prowadzonych przez mołdawski rząd. Wizerunkowe straty dyskretnie starała się też minimalizować polska ambasada w Kiszyniowie, jeszcze jesienią 2018 r. przekazując wyrazy ubolewania na ręce liderów mołdawskiej opozycji“.
W Polsce PiS i prorządowe media wykorzystywały mołdawski raport do dalszych oskarżeń Fundacji o działania na rzecz Rosji i nawoływań do jej delegalizacji. W kwietniu 2019 roku, sytuacja stała się nawet nadzwyczajnym przedmiotem obrad dwóch komisji sejmowych.
Po zmianie władzy i ucieczce Plahotniuca z kraju w 2020 roku nowy mołdawski prokuratur generalny zamknął toczące się postępowanie jako motywowane politycznie. 1 lutego 2023 roku został zarejestrowany projekt uchwały autorstwa Mihaila Popșoia o anulowaniu raportu. Następnego dnia decyzja została przegłosowana – poparło ją 59 posłów z partii PAS.
“Pamiętamy tę felerną aferę z 2018 r., w okresie przejętego państwa. To plama na sumieniu nie tylko poprzedniego rządu, który w ogóle nie miał sumienia, ale także mołdawskiego parlamentaryzmu” — powiedział Popșoi.
“Plahotniuc nie jest u władzy, a mimo to jego represyjne narzędzia, takie jak anulowany raport i propaganda, są nadal instrumentem wpływu. Jestem wdzięczna, że niezależny mołdawski parlament przywrócił sprawiedliwość” — skomentowała dla mołdawskiego wydania Radia Wolna Europa Lyudmyla Kozlovska.
Czytaj o sprawie w mediach:
- Gazeta Wyborcza: Mołdawia odwołała raport oczerniający Fundację Otwarty Dialog Kozłowskiej i Kramka (06.02.2023)
- RFE/RL: „Narzędzia represji Plahotniuca”. Kozłowska o anulowaniu raportu przeciwko Fundacji Otwarty Dialog (3.02.2023)
- RFE/RL: „Zastraszanie opozycji”. Posłowie z PAS anulowali raport o Fundacji Otwarty Dialog (2.02.2023)
Zobacz także:
- Mołdawia zamyka polityczne śledztwo przeciw Lyudmyle Kozlovskiej (14.05.2020)
- Komentarz ws. posiedzeń komisji sejmowych w dniu 25.04.2019 i ataków parlamentarzystów PiS na Fundację Otwarty Dialog (17.06.2019)
- “MSZ nie współpracowało ze strukturami mołdawskimi w sprawie ODF” – resort odpowiada na wniosek Fundacji (4.03.2019)
- ODF pyta polski MSZ o współpracę z Mołdawią (15.02.2019)
- Parlament mołdawski stał się narzędziem prześladowań politycznych wobec Fundacji Otwarty Dialog (21.11.2018)
Zdjęcie tytułowe: euractiv.pl