5 grudnia 2022 roku Naczelny Sąd Administracyjny uchylił ostatni, niekorzystny dla Lyudmyly Kozlovskiej wyrok neo-sędziów z WSA, a tym samym decyzję Wojewody Mazowieckiego w jej sprawie. Uznał tym samym, że Prezes Fundacji Otwarty Dialog nie stanowi zagrożenia dla bezpieczeństwa państwa – wbrew temu, co wciąż twierdzą służby podległe PiS.
Pobierz wyrok sąduWyrok NSA oznacza, że wpisanie Lyudmyly Kozlovskiej w 2018 roku do Systemu Informacyjnego Schengen (SIS), oznaczenie jej najwyższym alertem, a w konsekwencji deportacja z Polski i Unii Europejskiej było bezpodstawne i bezprawne. Pomimo towarzyszącej całej sprawie oszczerczej kampanii, prowadzonej przez PiS zarówno w Polsce, jak i na arenie UE, kolejne kraje członkowskie, po własnych weryfikacjach, wpuszczały szefową ODF na swoje terytoria, uznając, że nie stanowi ona żadnego zagrożenia. W ciągu roku jej dane zostały usunięte z SIS. W strefie Schengen Polska została jedynym państwem, który zakazał jej wjazdu.
W lipcu 2022 roku trzech neo-sędziów z Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie — mimo trzech poprzednich wyroków WSA korzystnych dla Lyudmyly Kozlovskiej — uznał, że polski rząd miał rację, wydalając ją z Polski, mimo, że prezes Fundacji Otwarty Dialog miała na swoim koncie trzy wcześniejsze, wygrane wyroki z rządem PiS.
NSA nie miał jednak wątpliwości: “Zgromadzony materiał, tajny i publiczny, nie pozwala na stwierdzenie że Lyudmyla Kozlovska stanowi zagrożenie dla bezpieczeństwa państwa” – usłyszeliśmy w uzasadnieniu wyroku sędziów, którzy uznali, że “organy nie odniosły się do dowodów przesłanych przez skarżącą”.
Najnowsze orzeczenie NSA oznacza, że szefowa ODF wraca do punktu wyjścia. Batalia sądowa o możliwość jej powrotu trwa już 4,5 roku.
Sprawę (OSK 2603/21 – sprawa dot. zezwolenia na pobyt rezydenta długoterminowego UE) komentuje także adw. Joanna Koch:
Sąd nie uwzględnił zarzutu dotyczącego nieważności postępowania, tj. że w składzie Sądu I instancji brali udział sędziowie, którzy powinni być wyłączeni z mocy ustawy lub że sąd był nienależycie obsadzony. Powołując się na inne orzeczenia NSA, Sąd stanął na stanowisku, że sam fakt, że sędziowie WSA zostali wyłonieni w procedurze prowadzonej przez “nową KRS” nie daje podstaw do uznania po ich stronie braku niezależności i bezstronności. Przesłanki te winny być badane w odniesieniu do konkretnych sędziów, tj. dla stwierdzenia braku ich niezależności i bezstronności konieczne są jeszcze inne okoliczności (a nie tylko kwestie dotyczące procedury ich powołania). Takich okoliczności Sąd się nie dopatrzył.
Sąd uwzględnił jednak w zasadzie wszystkie zarzuty merytoryczne, tj. dotyczące naruszenia przez WSA przepisów postępowania i prawa materialnego.
Przede wszystkim Sąd zgodził się z zarzutami skargi kasacyjnej, że WSA całkowicie pominął wnioski dowodowe, które zostały złożone przy piśmie z dnia 30 czerwca 2021 roku, tj. m.in. pismo Prokuratury ds. Zwalczania Przestępczości Zorganizowanej i Spraw Specjalnych w Mołdawii z 23 marca 2021 roku, potwierdzające, że postępowanie karne zostało umorzone bez postawienia komukolwiek zarzutów, a także artykuły prasowe dotyczące ustaleń dziennikarskich w zakresie okoliczności powstania tzw. raportu mołdawskiego. WSA przemilczał całkowicie fakt złożenia tych dowodów do akt, a więc orzekał na podstawie niepełnego materiału dowodowego.
NSA zgodził się także, że WSA dokonał wadliwej oceny pozostałego materiału dowodowego w sprawie. Po pierwsze, w uzasadnieniu wyroku zabrakło szczegółowego odniesienia się do materiału jawnego, który powinien zostać omówiony, a strona powinna poznać motywy, jakimi sąd się kierował, nie uwzględniając dowodów dostarczonych przez stronę (ograniczenia dotyczące uzasadnienia dotyczą tylko materiału niejawnego, objętego klauzulą “tajne”, nie zaś materiału jawnego). Po drugie, NSA uznał, że całokształt materiału dowodowego nie pozwala na uznanie, że Ludmiła zagraża bezpieczeństwu państwa polskiego. Bezpieczeństwo państwa, podobnie jak bezpieczeństwo w ogóle, musi być zawsze rozpatrywane w związku z określonymi zagrożeniami, a takich w przypadku Ludmiły nie ma.
Ponownie rozpoznając wniosek Ludmiły o udzielenie zgody na pobyt rezydenta długoterminowego UE organy administracji będą związane oceną NSA co do mocy dowodowej dotychczasowego materiału dowodowego. Konieczna będzie zatem ponowna ocena zebranych dowodów i ewentualne uzupełnienie materiału (nie tylko o materiał tajny, lecz również jawny). Ocenie takiej będą również podlegały dowody złożone przy piśmie z dnia 15 listopada 2022 roku, tj. (i) Rezolucja nr 2458 (2022) Zgromadzenia Parlamentarnego Rady Europy, dotycząca nadużywania Systemu Informacyjnego Schengen przez państwa członkowskie Rady Europy, jako sankcji umotywowanej politycznie, (ii) Raport Komisji Zagadnień Prawych i Praw Człowieka przy Zgromadzeniu Parlamentarnym Rady Europy, (iii) odpis wyroku Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia 22 marca 2022 roku, sygn. akt II OSK 1214/21. NSA uznał, że rolą sądów administracyjnych jest badanie legalności rozstrzygnięć administracyjnych wg stanu faktycznego i prawnego obowiązującego w dacie jego wydawania. Oznacza to, że Sąd powstrzymał się od samodzielnej oceny tych dowodów, jednak nakazał ich rozpoznanie organom administracyjnym.
Sprawa będzie teraz ponownie rozstrzygana przez Wojewodę Mazowieckiego.
Czytaj również:
- Nowy “wyrok” WSA ws. Lyudmyly Kozlovskiej. Złożyliśmy skargę kasacyjną (6 listopada 2021)
- 3:0 dla ODF. Kolejne zwycięstwo sądowe Fundacji z PiS (19 kwietnia 2021)
- Sąd: Służby wyciągnęły nieracjonalne wnioski, Lyudmyla Kozlovska powinna była zostać (5 września 2019)
- Sąd uznaje zakaz wjazdu dla Lyudmyly Kozlovskiej za nieuzasadniony (19 czerwca 2019)
- Lyudmyla Kozlovska z prawem stałego pobytu w Belgii (4 marca 2019)
- Urząd ds. Cudzoziemców ponownie odmawia wykreślenia Lyudmyly Kozlovskiej z SIS (18 grudnia 2018)
- Postanowienie szefa Urzędu ds. Cudzoziemców zaskarżone. Ponowny wniosek Lyudmyly Kozlovskiej o wykreślenie z systemu SIS (19 października 2018)
- Chronologia sprawy Lyudmyly Kozlovskiej [aktualizowane]
Zobacz także:
- Onet: NSA uchylił wyrok przeciw Ludmile Kozłowskiej. Wydalenie jej z Polski było bezprawne (5 grudnia 2022)
- Gazeta Wyborcza: NSA: Ludmiła Kozłowska nie stanowi zagrożenia dla bezpieczeństwa państwa (5 grudnia 2022)
- Notes From Poland: Sąd najwyższego szczebla: zakaz wjazdu do Polski ukraińskiej prezes organizacji pozarządowej jest nieuzasadniony (6 grudnia 2022)
- Oko.press: PiS znów przegrał z szefową Fundacji Otwarty Dialog – NSA uchylił wyrok neo-sędziów w jej sprawie (9 grudnia 2022)