Agnieszka Piasecka, monitorująca na co dzień implementację reformy lustracyjnej w tym weryfikacji wymiaru sprawiedliwości, uczestniczyła w seminarium pn. Lustration of Judiciary: Ukrainian and International Practices.
Na zaproszenie Rady Europy oraz USAID – US Agency for International Development FAIR Justice Project przy wsparciu kijowskiego biura Fundacji Otwarty Dialog do Kijowa przyjechali eksperci z UE m. in. profesor Lorena Bachmaier Winter, ekspert Rady Europy i profesor prawa z Uniwersytetu w Madrycie oraz Paweł Wojciech Osik, członek Komisji Praw Człowieka Naczelnej Rady Adwokackiej z Polski.
Ożywiona dyskusja doprowadziła do konkluzji: o ile lustracja jest procesem wzbudzającym emocje, to przeprowadzona prawidłowo staje się po prostu mechanizmem prawnym zabezpieczającym stabilność procesu transformacji ustrojowej.
Profesor Winter jako ekspert Rady Europy podkreśliła, że nie jest od tego, aby mówić Ukrainie, czy przeprowadzać lustrację – jej rolą jest sprawdzenie zgodności ustawy lustracyjnej z wytycznymi RE. Zdaniem ekspert obecne przepisy mogą łamać pewną ilość zasad obecnych w orzecznictwie Europejskiego Trybunału Praw Człowieka w Strasburgu, m. in. zasadę dotyczącą unikania odpowiedzialności zbiorowej wobec prawa, czy zasadę unikania samooskarżenia.
Zapowiadana ocena Komisji Weneckiej (ciała doradczego RE), która analizuje ukraińską ustawę lustracyjną będzie ogłoszona publicznie 12 grudnia.
Tetiana Kozaczenko, Dyrektor Departamentu Lustracyjnego w Ministerstwie Sprawiedliwości stwierdziła, że bez względu na istniejące problemy kraj potrzebuje oczyszczenia władzy, a co za tym idzie – odpowiednich procedur i mechanizmów do wdrożenia w tym zakresie.
Na sali byli obecni również przedstawiciele Tymczasowej Komisji ds. Weryfikacji Sędziów oraz Wyższej Rady Sprawiedliwości, Sądu Najwyższego a także Wyższego Specjalizowanego Sądu Ukrainy. Najwięcej kontrowersji ustawy lustracyjne (ustawa “O oczyszczeniu władzy” oraz “O odnowieniu zaufania do aparatu sprawiedliwości”) wzbudzają właśnie w środowisku sędziowskim, które broniąc się przed weryfikacją zewnętrzną, opiera się jednocześnie wdrożenia wewnętrznych mechanizmów dyscyplinarnych.
