Rosja wysłała międzynarodowy list gończy za ukraińskim rooferem Pavlem Ushevtsem, którego ściganie rozpoczęto po przeprowadzeniu przez niego proukraińskiego performance’u artystycznego w Moskwie. Istnieje zagrożenie, że aby dopaść Ukraińca Rosja może uciec się także do wysłania za nim listu gończego przez Interpol. To nie pierwszy przypadek nadużycia przez Rosję mechanizmów międzynarodowego ścigania karnego do ścigania politycznych przeciwników reżimu. Fundacja Otwarty Dialog uważa, że społeczność międzynarodowa ma obowiązek ukrócić podobne nadużycia, które kładą się cieniem na system międzynarodowej współpracy prawnej. Jednym z rozwiązań problemu może stać się zawieszenie członkostwa Rosji w Międzynarodowej Organizacji Policji Kryminalnej Interpol.
20.08.2014, na kilka dni przed obchodami Dnia Niepodległości Ukrainy, ukraiński roofer Pavel Ushevets (pseudonim „Grigoriy Mustang“) zorganizował proukraińską akcję patriotyczną w Moskwie. Wspiął się na dach jednego z wieżowców miasta, umieścił na iglicy ukraińską flagę i pomalował na niebiesko-żółto gwiazdę, wieńczącą budynek. Wszystko udało mu się zrobić incognito.
W tym samym dniu w związku ze zdarzeniem rosyjskie organy ścigania zatrzymały czworo obywateli Federacji Rosyjskiej – Alekxeya Shirokozhukhova, Alexandra Pogrebova, Evgeniyę Korotkovą i Annę Lepeshkiną. Początkowo wszczęto przeciwko nim sprawę karną z art. 214 KK FR („Wandalizm“), jednak później sprawie zmieniono kwalifikację na art. 213 („Chuligaństwo“). Jednocześnie rosyjskie państwowe media poinformowały o zatrzymaniu „wandali, którzy pomalowali gwiazdę i wywiesili flagę Ukrainy na wieżowcu w nocy z 19 na 20 sierpnia“.
21.08.2014 Tagański Sąd w Moskwie zastosował areszt domowy wobec całej czwórki oskarżonych na okres do 19.10.2014.
22.08.2014 Pavel Ushevets na swojej stronie na Facebooku opublikował komunikat, w którym przyznał się, że to on pomalował gwiazdę na wieżowcu i wywiesił ukraińską flagę. Jako dowód przedstawił osobiste zdjęcie zrobione podczas malowania gwiazdy. „Swój czyn uważam za performance artystyczny i dedykuję go Dniu Niepodległości Ukrainy oraz wszystkim ludziom, którzy bronią teraz mojej Ojczyzny“ – napisał Pavel Ushevets. Wezwał on też do zwolnienia zatrzymanych wcześniej czworga obywateli Rosji, ponieważ nie są niczemu winni.
11.09.2014 wyszło na jaw, że rosyjskie organy śledcze zaocznie przedstawiły zarzuty i wysłały za Pavlem Ushevtsem międzynarodowy list gończy w WNP. Zarzuca mu się przestępstwo kryminalne – „Chuligaństwo“. W przypadku aresztu i przekazania Pawła Ushevtsa organom ścigania Rosji, grozi mu 7 lat pozbawienia wolności. Komentując taki rozwój wydarzeń przedstawiciel MSW Ukrainy Anton Geraschenko oświadczył, że Ukraina nie wyda swojego obywatela organom śledczym FR.
Fundacja Otwarty dialog uważa, że zarzuty, postawione Pavlowi Ushevtsowi są nieproporcjonalne do popełnionego przestępstwa i są następstwem antyukraińskiej polityki Kremla. Istnieje realne zagrożenie, że za Pavlem Ushevtsem zostanie również wysłany międzynarodowy list gończy przez Interpol.
Wzywamy Interpol, by nie dopuścił do nadużycia swoich systemów informacyjnych ze strony Rosji i zignorował możliwe żądanie Rosji wysłania listu gończego za Pavlem Ushevtsem. Sprawa ta jest jednym z wielu przypadków, które ukazują manipulowanie przez Rosję mechanizmami ścigania karnego w walce z przeciwnikami autorytarnego reżymu.
Zwracamy uwagę Komisji ds. Kontroli Wewnętrznej Interpolu na systemowe nadużywanie przez Rosję prawa międzynarodowego. Dość często notowane są przypadki wykorzystywania przez Rosję systemu tej organizacji międzynarodowej w celu ścigania ludzi w oparciu o motywy polityczne, niekryminalne.
W listopadzie 2013 roku międzynarodowa organizacja Fair Trials International, zajmująca się udzielaniem pomocy prawnej ludziom pozbawionym prawa do ochrony sądowej w swoich krajach, opublikowała raport o wykorzystaniu systemu Interpolu do celów politycznych. W raporcie opisywane są na przykład przypadki wykorzystania przez Rosję systemu Interpol do ścigania oponentów reżimu autorytarnego.
Latem 2014 roku w trakcie zaostrzenia kryzysu w stosunkach ukraińsko-rosyjskich Komitet Śledczy FR wszczął sprawę karną przeciwko ukraińskim działaczom państwowym Igorowi Kolomoyskiemu i Arsenowi Avakovowi. Sprawy karne są sfabrykowane, jednak za Ukraińcami wysłano międzynarodowy list gończy.
Przypominamy, że statut Interpolu zabrania tej organizacji zajmować się sprawami o charakterze politycznym, wojskowym, religijnym i rasowym.
Uważamy, że takie nadużycia ze strony Rosji są niedopuszczalne. Wzywamy Interpol i kraje członkowskie tej organizacji oraz Parlament Europejski, Komisję Europejską, ONZ, Zgromadzenie Parlamentarne Rady Europy, Zgromadzenie Parlamentarne OBWE do rozpatrzenia kwestii zawieszenia członkostwa Rosji w Międzynarodowej Organizacji Policji Kryminalnej Interpol za regularne nadużywanie systemu tej organizacji.
W celu otrzymania bardziej szczegółowych informacji, prosimy Państwa o kontakt:
Andrey Osavoliyk – [email protected]
Lyudmyla Kozlovska – [email protected]
Fundacja Otwarty Dialog