W obronie wolności zgromadzeń i praw uczestników i uczestniczek protestów
My, obywatele i obywatelki Rzeczypospolitej Polskiej i Unii Europejskiej, sprzeciwiamy się przemocy polskiej policji wobec uczestników pokojowych protestów prodemokratycznych oraz bezkarności naruszających prawo funkcjonariuszy i funkcjonariuszek.
Pobierz apel
Po objęciu władzy przez obóz polityczny skupiony wokół partii Prawo i Sprawiedliwość w 2015 roku, szereg zmian legislacyjnych związanych w szczególności z niezależnością sądownictwa i szeroko rozumianą sferą praw człowieka, spotkał się z dezaprobatą istotnej części społeczeństwa wyrażaną w formie masowych protestów.
Pomimo tego, że organizowane w ostatnich latach manifestacje mają charakter pokojowy, niejednokrotnie stają się scenami brutalnych i bezprawnych działań policji. W konsekwencji ogromna większość ich uczestników i uczestniczek jest uniewinniana przez sądy od licznie stawianych im zarzutów, a orzeczenia sądowe w wielu przypadkach stanowią miażdżącą krytykę działania funkcjonariuszy Policji.
W październiku 2020 roku wiele i wielu z nas wyszło na ulice polskich miast, miasteczek i wsi pod egidą Ogólnopolskiego Strajku Kobiet w proteście przeciwko ustanowieniu niemal całkowitego zakazu aborcji przez upolityczniony i nielegalnie obsadzony Trybunał Konstytucyjny Julii Przyłębskiej. Był to moment zwrotny, w którym bardzo wyraźne stało się przyzwolenie rządzących na eskalowanie szykan wobec demonstrantów i demonstrantek ze strony podległych im służb.
Szykany te przybierały i przybierają różne formy – od bezprawnego legitymowania, poprzez bezpodstawne zatrzymania, odmawianie zatrzymanym pomocy prawnej, dostępu do toalet i leków, aż po nieproporcjonalne stosowanie środków przymusu i bezpośrednią przemoc fizyczną oraz poniżanie w trakcie zatrzymań i rewizji osobistych.
W związku z nagminnymi przypadkami naruszeń praw osób korzystających z prawa do zgromadzeń w Polsce, żądamy przestrzegania przepisów Konstytucji i podstawowych aktów prawa europejskiego i międzynarodowego, w szczególności Europejskiej Karty Praw Człowieka (dalej EKPC) i Karty Praw Podstawowych (dalej KPP), poprzez zaprzestanie:
- nadużywania środków przymusu bezpośredniego, w tym stosowania przemocy wobec osób zatrzymywanych prowadzących do uszkodzenia ciała (złamane ręce, wyrwany bark, uszkodzone stopy i nadgarstki, urazy głowy, liczne stłuczenia) (art. 231 kodeksu karnego – dalej “kk”, tj. przekroczenia uprawnień i niedopełnienia obowiązków wynikających z przepisów prawa oraz z art. 30 Konstytucji).
- wyłapywania wybranych protestujących spośród tłumu pokojowo manifestujących osób, notorycznego zniechęcania do udziału w protestach poprzez próby legitymowania bez wskazywania podstawy faktycznej tej czynności (co jest sprzeczne z rozporządzeniem Rady Ministrów z dnia 4 lutego 2020 r. w sprawie postępowania przy wykonywaniu niektórych uprawnień policjantów), zatrzymywania demonstrujących i nieuzasadnionego przetrzymywania ich na komendach, jak również traktowania naruszającego godność zatrzymanych przez obelżywe słowa, czy poniżające i zbędne czynności, jak rewizje osobiste, narażając protestujących na zaburzenia psychiczne i choroby, takie jak zespół stresu pourazowego (PTSD) czy depresja wynikająca z długotrwałego dręczenia osoby, co wyczerpuje znamiona art. 231 kk,art. 40, 41 Konstytucji,art. 3 i 5 EKPC i art. 4 i 6 KPP i Europejskiej konwencji o zapobieganiu torturom oraz nieludzkiemu lub poniżającemu traktowaniu albo karaniu.
- traktowania w sposób uwłaczający godności i dyskryminujący osoby o innej orientacji seksualnej, kolorze skóry, przynależności do innej grupy etnicznej, wyznaniowej, wiekowej, płci etc., czego zakazuje m.in. Europejska Konwencja Praw Człowieka i Podstawowych Wolności (art. 14 Konwencji, art. 1 Protokołu nr 12 do Konwencji).
- systemowego chronienia policjantów i policjantek, którzy przekroczyli swoje uprawnienia i dokonali aktów przemocy, co spełnia kwalifikację art. 231 kk. Odmawianie egzekwowania prawa wobec łamiących prawo policjantów narusza art. 132 ustawy o policji.
- dezinformowania i zastraszania zgromadzonych na manifestacjach osób poprzez kłamliwe komunikaty puszczane przez megafony, w których policja nawołuje do rozejścia się określając odbywające się zgromadzenia “nielegalnymi” – wbrew Konstytucji, która wskazuje, że wszelkie ograniczenia prawa do zgromadzeń muszą być zgodnie z brzmieniem art. 31, ust. 3.
- eskalowania konfliktów z demonstrującymi poprzez:
– nielegalne blokowanie przemarszów pokojowo demonstrujących osób,
– zamykanie demonstrujących na wiele godzin (nawet 8) w tzw. kotłach policyjnych bez dostępu do toalet, wody i żywności,
– popychanie i spychanie protestujących,
– nieuzasadnione użycie gazu pieprzowego,
– publiczne zniesławianie oraz znieważanie.
(co spełnia kwalifikację ustawową art. 231 kk).
- odmawiania udzielenia pomocy medycznej zatrzymanym (art. 231 kk).
- blokowania interwencji poselskich w obronie manifestujących, co narusza ustawę o wykonywaniu mandatu posła i senatora (art. 20 § 1,3 i spełnia kwalifikację art. 231 kk).
- nieinformowania o miejscu przewiezienia zatrzymanych oraz odmawiania pomocy prawnej zatrzymanym, w tym celowego utrudniania pracy prawników (art. 40, 41 Konstytucji, art. 3 i 5 EKPC, art. 4, 47 KPP).
Żądamy ponadto:
- Wprowadzenia bezwzględnego nakazu noszenia identyfikatorów przez policjantów i policjantki i zaprzestania odmawiania podawania danych funkcjonariuszy i funkcjonariuszek osobom legitymowanym;
- Konsekwentnego reagowania na akty przemocy ze strony grup ekstremistycznych (takich jak ONR, Straż Narodowa, Marsz Niepodległości), które ustawicznie atakują i dokonują aktów przemocy wobec protestujących.
- Przestrzegania reżimu sanitarnego ze strony policjantów poprzez noszenie maseczek w obecności osób zatrzymanych.
Cień Mgły – Oddolne Wsparcie Strajku Kobiet
Fundacja Otwarty Dialog
Fundacja Ogólnopolski Strajk Kobiet
Homokomando
Obywatele RP
Protestea
Rada Konsultacyjna przy Ogólnopolskim Strajku Kobiet
oraz:
Ronald Kraszewski, pomysłodawca inicjatywy
Dorota Malinowska, współtwórczyni opracowania
Julia Gościńska, współtwórczyni opracowania
Marcin Mikołaj Ochmański, współtwórca opracowania
Paulina Abramczuk
Katarzyna Augustynek
Dominik Berliński
Dominika Dobosz
Angelika Domańska
Agata Dziopa
Krzysztof Główka
Agata Grzybowska
Tadeusz Kaczmarski
Olivia Masoja
Mola Melaniuk
Zuzanna Nikołajuk
Barbara Nowacka, posłanka na Sejm RP
Bernard Van Der Esch
Wiktoria Wojciuk
***
Lista wybranych przypadków nadużyć uzasadniających powyższe postulaty
Poniżej znajdują się informacje uzyskane od osób poszkodowanych w wyniku interwencji policyjnych, w tym sygnatariuszy apelu. Stanowią one wybrane przykłady nadużyć, składających się na systemowy problem narastającej brutalności policji.
1. Angelika Jolanta Domańska
Data: 10 maja 2017 r.
Okoliczności: Podczas miesięcznicy zorganizowanej przez Jarosława Kaczyńskiego, gdy ten mówił o białych różach jako „symbolu skrajnej głupoty i skrajnej nienawiści”, aktywistka Obywateli RP podniosła swoją różę i zaczęła krzyczeć “kłamca”. Stała kilka metrów od Kaczyńskiego. Rozwinęła flagę Strajku Kobiet przed twarzą posłanki PiS Anity Czerwińskiej. Ta ostatnia powiedziała jej, że zostanie spisana przez policję. Zgromadzeni ludzie ustawili się w kordon i zabrali jej flagę, połamali kwiaty, ciągnęli po ziemi.
Skutki: Uszkodzona ręka. Straciła przytomność. Dostała zastrzyk z glukagonu, tabletkę na uspokojenie, skoczyło jej ciśnienie. Opatrzono jej rękę.
Reakcja policji i kolejne wydarzenia: Policjanci nie chcieli wezwać karetki. Koleżanka doprowadziła ją do pogotowia.
Data: 25 października 2020 r.
Okoliczności: Grupa pokojowo protestujących osób pod Kościołem Świętego Krzyża w Warszawie została napadnięta przez osoby z bojówek nacjonalistycznych. Prezes Marszu Niepodległości, Robert Bąkiewicz, bezprawnie blokując wejście do kościoła zrzucił ze schodów aktywistkę.
Skutki: Poszkodowana straciła przytomność, upadła na chodnik i dostała drgawek z powodu stresu i niskiego poziomu cukru – cierpi na cukrzycę.
Reakcja policji i kolejne wydarzenia: Policja nie zareagowała na zajście. Jeden z fotoreporterów stał obok i słyszał jak oficer policji zachęcał do tego czynu bojówkarzy. Brak jakichkolwiek konsekwencji wobec policjantów eskalujących przemoc i niereagujących na jej przejawy.
2. 24 aktywistów zatrzymanych za blokadę siedziby Lasów Państwowych
Data: 9 listopada 2017 r.
Okoliczności: Grupa tzw. obrońców Puszczy Białowieskiej (protestujących przeciwko masowemu wycinaniu drzew) przykuła się do bramek wejściowych w siedzibie Dyrekcji Lasów Państwowych przy ul. Grójeckiej w Warszawie, aby zaprotestować przeciwko wycince drzew w Puszczy Białowieskiej.
Reakcja policji i kolejne wydarzenia: W interwencji uczestniczyło kilkanaście radiowozów i około 80 funkcjonariuszy. Zatrzymano i przewieziono 24 osoby na komendę przy ul. Opaczewskiej w Warszawie. Rodziny i współlokatorzy aktywistów byli dzień później nachodzeni przez funkcjonariuszy – zdarzały się sytuacje, w których policjanci wtargnęli do mieszkań bez posiadania nakazu. Jako uzasadnienie podejmowanych “czynności” wskazywali potrzebę “potwierdzenia miejsca zamieszkania” zatrzymanych aktywistów. Indagowano także współlokatorów na różne okoliczności życiowe dotyczące osób zatrzymanych.
Nadużycia w trakcie i po zatrzymaniu:
– Utrudniano pracę prawników starając się opóźnić ich dostęp do zatrzymanych,
– Uwłaczająca godności rewizja osobista, m.in. wkładanie palców do odbytu i pochwy jednej z zatrzymanych osób,
– Absurdalny zarzut naruszenia miru domowego postawiony zatrzymanym, pomimo tego, że protest miał miejsce w urzędzie publicznym,
– Wtargnięcie do mieszkania bez nakazu prokuratorskiego i zadawanie niestosownych pytań, np. czy osoby zatrzymane zażywają narkotyki, czy nadużywają alkoholu i czy leczą się psychiatrycznie.
3. Anna Prus
Data: 27 kwietnia 2018 r.
Okoliczności: Pokojowa blokada siedziby Prokuratury Krajowej, w której odbywało się posiedzenie neo-KRS.
Reakcja policji i kolejne wydarzenia: aktywistce wykręcono rękę, kilka razy uderzono i zaciągnięto do radiowozu. Została zatrzymana i wywieziona na komendę, gdzie po dwóch godzinach przesłuchania została zwolniona.
Skutki: Złamana ręka w nadgarstku. Konieczność zażywania silnych leków przeciwbólowych. Ręka została unieruchomiona w gipsie.
Nadużycia: Podczas zatrzymania odmówiono jej kontaktu z adwokatem.
4. Justyna Butrymowicz
Data: 15 sierpnia 2018 r.
Okoliczności: Blokada chronionego przez policję marszu nacjonalistów z ONR i Młodzieży Wszechpolskiej zorganizowana przez aktywistów i działaczy OSK, Obywateli RP i Queer Solidarni.
Reakcja policji i kolejne wydarzenia: Policjanci wyrwali Justynę Butrymowicz z grupy demonstrantów. W trakcie interwencji zaczęła ją mocno boleć ręka, ale mimo jej krzyków policjant ciągnął jeszcze mocniej.
Skutki: Pęknięcie nadgarstka w prawej rece, na skutek czego unieruchomiono ją w gipsie.
Nadużycia: Próba udaremnienia organizacji pokojowego zgromadzenia.
5. Agata Grzybowska
Data: 23 listopada 2020 r.
Okoliczności: Reporterka relacjonowała protest pod Ministerstwem Edukacji Narodowej. Wykonując zdjęcie błysnęła fleszem aparatu fotograficznego, co funkcjonariusz odebrał jako bezpośredni “atak” na siebie.
Reakcja policji i kolejne wydarzenia: Mimo okazania legitymacji prasowej, została siłą zabrana do radiowozu. Po przewiezieniu na komendę na Wilczej, zarzucono jej naruszenie nietykalności cielesnej policjanta. Próbowano ją zmusić do przyznania się do winy. Została zwolniona po przesłuchaniu.
Nadużycia: Bezpodstawne zatrzymanie dziennikarki uprawnionej do relacji wydarzeń, naruszenie wolności mediów.
6. Posłanka na Sejm RP Barbara Nowacka
Data: 28 listopada 2020 r.
Okoliczności: Protest zorganizowany w Warszawie przez Strajk Kobiet pod hasłem “W imię matki, córki, siostry”.
Reakcja policji: Posłanka została zaatakowana gazem w trakcie interwencji poselskiej. Funkcjonariusz policji z odległości niespełna metra prysnął jej gazem prosto w twarz, podczas gdy kobieta w wyciągniętej ręce pokazywała mu swoją legitymację poselską.
Skutki: Podrażnienie wnętrza nosa, pieczenie w gardle, mocny kaszel i kichanie, duszności, dezorientacja i utrata kontroli nad swoimi ruchami.
Nadużycia: Zablokowanie interwencji poselskiej w obronie manifestujących, co narusza ustawę o wykonywaniu mandatu posła i senatora art. 20 § 1,3 i spełnia kwalifikację art. 231 kk. Nieuzasadnione użycie środków przymusu bezpośredniego. Zgodnie z art. 6 ustawą o środkach przymusu bezpośredniego z 2013 r. wolno ich używać „w sposób niezbędny do osiągnięcia celów tego użycia lub wykorzystania, proporcjonalnie do stopnia zagrożenia, wybierając środek o możliwie jak najmniejszej dolegliwości”.
7. Mola Melaniuk
Data: 9 grudnia 2020 r.
Okoliczności: Podczas demonstracji solidarnościowej pod komendą przy ulicy Wilczej w Warszawie, zastosowano wobec niej środki przymusu bezpośredniego (przyduszanie, wykręcanie ręki, ciągnięcie za szalik), mimo że nie stawiała oporu.
Skutki: Spiralne złamanie ręki w kilku miejscach, z odłamem pośrednim trzonu kości ramiennej lewej kwalifikujące się do leczenia operacyjnego.
Nadużycia: Odmowa pomocy medycznej przez wiele godzin po zatrzymaniu, utrudnianie pomocy prawnej. Brak reakcji – wyciągnięcia jakichkolwiek konsekwencji wobec agresywnego policjanta.
8. Katarzyna Augustynek aka ,,Babcia Kasia”
Data: 28 i 29 stycznia 2021 r.
Okoliczności: Zatrzymana podczas pokojowej demonstracji pod Trybunałem Konstytucyjnym.
Reakcja policji i kolejne wydarzenia: Rzucono ją na podłogę radiowozu, przewieziono na komendę w Pruszkowie. Była poddana nieuzasadnionej kontroli osobistej. Dwie funkcjonariuszki brutalnie i z użyciem siły wobec niestawiającej oporu, przewróciły zatrzymaną na podłogę i zdarły z niej ubranie, w tym stanik, skarpety, rajstopy, bieliznę i buty. Jedna z policjantek podduszała zatrzymaną, a druga trzymając kolano na mostku, wykręcała jej ręce. Przyglądało się temu dwóch funkcjonariuszy. Potem kazano jej przejść bez butów do sali przesłuchań, po czym bez rajstop wsadzono ją do radiowozu i przewieziono do Piastowa (temperatura na zewnątrz wynosiła -5C), gdzie trafiła na noc do celi. Rano przez długi czas odmawiano jej możliwości skorzystania z toalety. Jako osoba chorująca na cukrzycę, powinna spożywać regularne posiłki, ale długo nie dostawała śniadania. W trakcie spożywania posiłku została przeniesiona do innej wychłodzonej celi bez możliwości zabrania jedzenia ze sobą. Policjant zwracał się do zatrzymanej w chamski sposób (cyt. “Zamknij się stara”) i brutalnie popychał. Dopiero koło godziny 13:00 zatrzymaną odwiedziła prawniczka, a następnie ją zwolniono.
Skutki: Siniaki, zadrapania, otarcia. Urazy psychiczne z powodu brutalnego potraktowania.
Nadużycia: Brak dostępu do leków. Brak możliwości skorzystania z toalety. Długotrwały brak posiłków. Nieuzasadniona kontrola osobista, przeprowadzona z uchybieniem godności i w niezwykle brutalny sposób. Brak możliwości ubrania się po kontroli osobistej. Brak możliwości skontaktowania się z adwokatem. Pomimo złożonego zażalenia na zatrzymanie, w tym skargi na zastosowane tortury, sprawa utknęła w martwym punkcie.
9. Grupa osób
Data: 28 stycznia 2021 r.
Okoliczności: Podczas protestu pod Ministerstwem Edukacji Narodowej, tuż przed 16:00 policja zatrzymała co najmniej pięć osób.
Reakcja policji i kolejne wydarzenia: Zatrzymani zostali w sposób brutalny wrzuceni do policyjnego samochodu. Protestujący próbowali uniemożliwić odjazd radiowozu. Policja nieudolnie usuwała protestujących z trasy przejazdu. W pewnym momencie kierowca radiowozu ruszył, nie zważając na ludzi dookoła. Poszkodowany (a właściwie potrącony) został jeden protestujący blokujący samochód. Konieczne było udzielenie mu pomocy medycznej przez ratowników.
Skutki: Uszkodzenie kostki stopy, rozcięta dłoń jednego z zatrzymanych.
10. Zuzanna Nikołajuk
Data: 28 stycznia 2021 r.
Okoliczności: Zatrzymana podczas demonstracji pod Trybunałem Konstytucyjnym ok. godziny 22:30.
Reakcja policji i kolejne wydarzenia: Pochwycona, zwyzywana i przyparta do ziemi przez jednego z funkcjonariuszy, który w furii wykrzykiwał wulgarne obelgi, między innymi “ty k*rwo, teraz cię dojadę”, “dostaniesz za swoje, k*rwo”. Przez kilka minut leżała na ziemi, w bolesnym uścisku, mimo iż nie stawiała oporu. W trakcie doprowadzania do radiowozu policjant wykręcał jej rękę i nie reagował na sprzeciw obecnej na miejscu posłanki na Sejm RP. Pozostali policjanci drwili z niej, zastraszali, nazywali “gówniarą”, mówili że “z takimi trzeba krótko”. Czynności prowadzone w nocy zakończyły się około godziny 6:00 i dopiero wtedy została odprowadzona do celi. Do tego momentu przeszukiwano ją łącznie cztery razy, spędziła około godziny w policyjnym radiowozie z rękami ciasno skutymi za plecami.
Nadużycia: Przewieziona na komendę w Legionowie, gdzie konsekwentnie opóźniano kontakt z prawnikiem oraz odmówiono poinformowania bliskiej osoby (partnerki) o miejscu jej pobytu. W trakcie spisywania protokołu zatrzymania, prowadzący przesłuchanie usiłował wymusić oświadczenie, że nie zamierza składać zażalenia na zatrzymanie, chociaż wyraźnie zaznaczyła, że chce złożyć zażalenie. Cały czas obecny był funkcjonariusz, który dokonał w brutalny sposób jej zatrzymania. To także jemu zlecono wykonanie telefonu do jej partnerki, o co prosiła od kilku godzin. Mimo świadomości, że dzwoni do osoby, z którą zatrzymana jest w związku, z drwiącym uśmiechem określił ją partnerce jako “koleżankę”. Potraktowano ją w sposób homofobiczny.
11. Oliwia Masoja
Data: 29 stycznia 2021 r.
Okoliczności: Pokojowa demonstracja przed Trybunałem Konstytucyjnym.
Reakcja policji i kolejne wydarzenia: Policja otoczyła protestujących i zaczęła ich spisywać. Funkcjonariusze łapali kogo się dało, bez wyraźnego powodu. Oliwia była jedną z tych osób. Policjant zaczął ją pchać i przyciskać do ściany budynku w wyniku czego zabrakło jej powietrza i zemdlała. Została wyniesiona poza otoczone kordonem osoby. Policjant rzucił nią z całej siły o ścianę budynku. Padła na ziemię z ogłuszającym bólem głowy i nosa. Okazało się, że obficie krwawi i pluje krwią. Wywieziono ją na komendę do Legionowa. Po przewiezieniu na komisariat, kazano jej czekać na prawnika, mimo, że ten już przebywał na terenie komendy od dwóch godzin.
Skutki: Złamany nos.
Nadużycia: Używanie poniżających rasistowskich wyzwisk w stosunku do urodzonej w Zimbabwe zatrzymanej. Jeden z policjantów krzyknął “A co? Taka kolorowa się rzuca”. Legitymowano ją przy założeniu, że jest cudzoziemką przy zastosowaniu art. 293 (uprawnia funkcjonariuszy do kontroli legalności pobytu cudzoziemca na terytorium RP) ustawy o cudzoziemcach, pomimo faktu, że aktywistka jest obywatelką RP, na potwierdzenie czego okazała swój dowód osobisty. Pytano ją czy umie pisać i czytać po polsku, czy tylko mówić oraz od ilu lat przebywa w Polsce. Ciągle powtarzano jej, że jej nie wierzą, że jest Polką, bo jest “kolorowa”. Utrudnianie dostępu do prawnika.
12. Paulina Abramczuk
Data: 30 marca 2021 r.
Okoliczności: Pod siedzibą Ordo Iuris przy ulicy Zielnej w Warszawie, jako członkini kolektywu feministycznego No More została zaatakowana przez trzech podejrzanych mężczyzn stojących przed wejściem do metra Świętokrzyska. Jeden z nich chwycił za przewiązaną na szyi Pauliny tęczową flagę i pociągnął ją z całej siły. Dziewczyna upadła na chodnik, a sprawcy uciekli.
Skutki: Ból w okolicy szyi i silne posiniaczenie.
Reakcja policji i kolejne wydarzenia: Brak interwencji policji. Funkcjonariusze stali bezczynnie i kiedy zgromadzeni krzyczeli, żeby zareagowali, kilku z nich niechętnie dołączyło do jednego z aktywistów, który podjął pościg za napastnikami.
13. Dominika Dobosz
Data: 15 kwietnia 2021 r.
Okoliczności: Pokojowa manifestacja pod Sejmem po wyroku Trybunału Konstytucyjnego Julii Przyłębskiej usuwającym Rzecznika Praw Obywatelskich Adama Bodnara.
Reakcja policji i kolejne wydarzenia: Została bezpodstawnie zatrzymana, tuż po zakończeniu demonstracji pod Sejmem, na skutek policyjnej obławy. W trakcie zatrzymania zastosowano wobec niej środki przymusu bezpośredniego, w tym brutalnie wyginano jej palce rąk, deptano po kończynach, skuwano klęcząc na udach, plecach, jednocześnie ją dusząc. Po skuciu została przeciągnięta przez całą jezdnię i wrzucona do radiowozu, gdzie rzucono ją na podłogę, a następnie kolejną osobę rzucono na nią. W radiowozie nie poinformowano jej o żadnych prawach ani o powodzie zatrzymania. Całą drogę na komisariat przebyła leżąc na podłodze, gdyż funkcjonariusze nie pozwolili jej zmienić pozycji (w tym czasie drugiej osobie pozwolono usiąść).
14. Krzysztof Główka
Data: 15 kwietnia 2021 r.
Okoliczności: Pokojowa manifestacja pod Sejmem po wyroku Trybunału Konstytucyjnego Julii Przyłębskiej usuwającym Rzecznika Praw Obywatelskich Adama Bodnara.
Reakcja policji i kolejne wydarzenia: Został bezpodstawnie zatrzymany, tuż po zakończeniu demonstracji pod Sejmem, na skutek policyjnej obławy. Rozkaz zatrzymania wydany przez nadkom. Mariusza Stoczkowskiego. W trakcie zatrzymania był przyduszony (choć zmniejszał aktywnie nacisk odciągając rękę policjanta).
Skutki: Stłuczone kolano i mały palec ręki (udokumentowane wizytą w szpitalu na Solcu, w asyście policjantów).
Nadużycia: Odmawianie dostępu do pomocy prawnej pomimo obecności prawników na komendzie – ostatecznie prawnicy spotkali się z zatrzymanym po czterech godzinach. Do momentu pojawienia się prawniczki nie został pouczony o przysługujących mu prawach. Od momentu zatrzymania do momentu osadzenia w celi aresztu minęło około dziesięciu godzin, z czego wizyta w szpitalu zajęła tylko półtorej godziny.
15. Dominik Berliński
Data: 15 kwietnia 2021 r.
Okoliczności: Pokojowa manifestacja pod Sejmem po wyroku Trybunału Konstytucyjnego Julii Przyłębskiej usuwającym Rzecznika Praw Obywatelskich Adama Bodnara.
Reakcja policji i kolejne wydarzenia: Został bezpodstawnie zatrzymany, tuż po zakończeniu demonstracji pod Sejmem, na skutek policyjnej obławy. Zaatakowany od tyłu przez dwóch funkcjonariuszy: Roberta Szostaka (posterunkowy) i Szymona Rzepkę (na stażu), obaj z prewencji w Piasecznie. Mimo, że nie stawiał oporu i poddał się działaniom funkcjonariuszy, posterunkowy Szostak dusił go. Wykręcono mu do tyłu rękę i próbowano założyć kajdanki. Na komendzie oficer dyżurny asp. sztab. Mariusz Kurczyński był bez maseczki. Wraz z dwoma innymi zatrzymanymi i sześcioma funkcjonariuszami wiele godzin przebywał w pomieszczeniu wielkości ok. 15m2. Podczas wszystkich procedur większość funkcjonariuszy miała nieprawidłowo założone maseczki ochronne, wielu nie miało ich wcale. Przesłuchujący Dominika sierż. sztab. Jarosław Abramski w obecności obrońcy odmówił zakrycia nosa.
Nadużycia: Celowe narażenie na niedogodności, w tym brak wody do picia i koca – pomimo licznych próśb. Nieuzasadnione przeszukanie osobiste. Narażenie na zakażenie SARS-CoV-2. Utrudnianie dostępu do adwokata.
16. Julia Gościńska
Data: 16 kwietnia 2021 r.
Okoliczności: Demonstracja solidarnościowa z zatrzymanymi pod komendą przy ulicy Wilczej.
Reakcja policji i kolejne wydarzenia: Brutalnie i bezpodstawnie zatrzymana na polecenie nadkomisarza Rafała Jankowskiego, który tuż przed zatrzymaniem popychał ją i mocno złapał za ramiona. Nie podał także powodu zatrzymania. Niestawiającej oporu posterunkowy Kamil Olender boleśnie wykręcał ręce za plecami przez całą drogę na komendę.
Nadużycia Brak jakiejkolwiek podstawy zatrzymania. Narażenie na zakażenie SARS-CoV-2. Utrudnianie dostępu do pomocy prawnej. W nieuzasadniony sposób przedłużane procedury przesłuchania, wskutek których została osadzona w areszcie po prawie siedmiu godzinach. Na sporządzenie protokołu z zatrzymania czekała z prawnikiem ok. cztery godziny.
17. Agata Dziopa
Data: 16 kwietnia 2021 r.
Okoliczności: Demonstracja solidarnościowa z zatrzymanymi pod komendą przy ulicy Wilczej.
Reakcja policji i kolejne wydarzenia: Brutalnie potraktowana podczas protestu solidarnościowego z zatrzymanymi na Wilczej. Policjantka wyrwała jej megafon, boleśnie wykręcając rękę. Wielokrotnie uderzona w żebra. Brutalnie rzucona na ziemię.
Skutki: Skręcony palec lewej ręki, zerwane wiązadło w nodze, liczne siniaki.
Nadużycia: Nieuzasadniona przemoc wobec niestawiającej oporu osoby. Eskalowanie konfliktu poprzez prowokowane i krzyczenie na manifestantów przez niedoświadczonych policjantów.
18. Tadeusz Kaczmarski
Data: 15 maja 2021 r.
Okoliczności: Manifestacja wspierająca Palestyńczyków pod ambasadą Izraela w Warszawie.
Reakcja policji i kolejne wydarzenia: Poturbowany przez policję w trakcie rozchodzenia się uczestników po manifestacji. Kilkukrotnie rzucany na ziemię, szarpany, uderzany, wykręcana ręka, wyłamywanie kolana
Skutki: Otarcia i zbicia kończyn dolnych i górnych, otarcia brzucha, naciągnięte ścięgna od karku przez całe plecy.
Nadużycia: Nieuzasadnione nadużycie siły, nieodpowiednio zakładane chwyty transportowe w trakcie przewożenia i na komisariat (młodzi policjanci po półtoramiesięcznym stażu).
Data: 24 maja 2021 roku
Okoliczności: Spontaniczna akcja skierowanej przeciwko aktywistom “Pro-Prawo do Życia” zbierającym podpisy pod Dworcem Wileńskim w Warszawie pod nowym projektem ustawy antyaborcyjnej.
Reakcja policji i kolejne wydarzenia: Łapanka osób z kontrmanifestacji w trakcie rozchodzenia się uczestników protestu. Odmowa podania danych osobowych w trakcie legitymowania z uwagi na niezgodną z rzeczywistością podstawę faktyczną podaną przez funkcjonariuszy. Został poturbowany, skopany, po rzuceniu na ziemię jeden z policjantów założył mu chwyt duszący, mimo że nie stawiał żadnego oporu. Policjanci wyśmiewali osoby z kontrmanifestacji.
Skutki: Uszkodzona krtań, obtarcia oraz siniaki na górnych kończynach.
Nadużycia: Brak reakcji policji na zgłoszenie osób plujących i atakujących manifestujących (w tym jeden napastnik z gazem pieprzowym), odmowa zidentyfikowana się ze strony policjantów.
19. Bartosz Kramek
Data: 20 stycznia 2021 r.
Okoliczności: zaatakowany podczas protestu Strajku Kobiet w Warszawie w czasie kiedy próbował pomóc znajdującej się na ziemi osobie
Reakcja policji i kolejne wydarzenia: potraktowany gazem i obezwładniony przez ucisk na szyję kolanem (podobnie do George’a Floyda w USA) z twarzą w błocie i śniegu.
Nadużycia: Nieuzasadnione nadużycie siły i bezpodstawny zarzut naruszenia nietykalności cielesnej policjanta m.in. przy użyciu śnieżek (czemu przeczą nagrania wideo).
Cover photo: Gazeta Wyborcza
