W dniu 8 października 2020 r. mieliśmy przyjemność zorganizować spotkanie online dla deputowanych Parlamentu Europejskiego z udziałem prześladowanych polskich sędziów Beaty Morawiec i Dariusza Mazura, oraz eksperta prof. Laurenta Pecha. Wydarzenie odbyło się pod hasłem „Jak UE powinna wspierać polski wymiar sprawiedliwości?”.
Spotkanie współorganizowali razem z nami eurodeputowani Róża Thun (PPE, Polska), Sophie in ‘t Veld (RE, Holandia, przewodnicząca grupy PE ds. monitorowania praworządności), Michal Šimečka (RE, Słowacja, sprawozdawca rezolucji PE w sprawie ustanowienia unijnego mechanizmu na rzecz demokracji, praworządności i praw podstawowych) i Terry Reintke (Zieloni, Niemcy).
Głównymi prelegentami wydarzenia byli:
- Sędzia Beata Morawiec, Prezes Stowarzyszenia Sędziów Themis. Pierwsza sędzia, która wygrała sprawę sądową przeciwko ministrowi sprawiedliwości Zbigniewowi Ziobrze w związku z bezprawnym usunięciem jej z urzędu. W odwecie, sędzi grozi obecnie m.in. 10 lat więzienia za zmyślone zarzuty korupcyjne. 18 września agenci Centralnego Biura Antykorupcyjnego wraz z prokuratorem przeszukali jej dom na polecenie Ministerstwa Sprawiedliwości, naruszając tym samym jej immunitet i wywołując ogólnokrajowe protesty sędziów;
- Sędzia Dariusz Mazur, Rzecznik Prasowy Stowarzyszenia Sędziów Themis. Sędzia Mazur stanął w obliczu represji ze względu na swoją międzynarodową, aktywną obronę niezależnego sądownictwa w Polsce, zwłaszcza po wystąpieniach w OBWE i PE, gdzie potępił systemowe ataki na sędziów i prokuratorów, a także ujawnił zorganizowaną przez Ministerstwo Sprawiedliwości kampanię nienawiści i trollingu;
- Prof. Laurent Pech, profesor prawa europejskiego, Uniwersytet Middlesex. Kierownik Katedry Europejskiego Prawa Publicznego im. Jeana Monneta (2014–2017) i kierownik Wydziału Prawa i Polityki na Middlesex University London. Czołowy europejski ekspert ds. praworządności w Polsce. Współautor licznych apeli do Komisji Europejskiej wspierających niezależne sądownictwo, podpisanych przez kilkudziesięciu czołowych światowych prawników; ostatnio taki apel został opublikowany 28 września.
Wydarzenie prowadził i moderował dyrektor ds. public affairs Fundacji Otwarty Dialog Marcin Mycielski.
W swoich wystąpieniach europosłowie zgodzili się, że praworządność jest kwestią europejską, a nie tylko polską, i wyrazili zaniepokojenie, że w obliczu utrzymującego się, rażącego braku szacunku dla wartości UE, uzależnienie wypłaty funduszy europejskich od przestrzegania praworządności może być jedynym narzędziem, jakie Unii pozostało. Podkreślili również, że Europejski Trybunał Sprawiedliwości jest cennym instrumentem Parlamentu Europejskiego, dlatego PE powinien bardziej naciskać na Komisję, aby z niego korzystała.
Z kolei sędziowie poinformowali o pogarszającej się sytuacji niezawisłego sądownictwa w Polsce i zwrócili uwagę na rosnącą liczbę sędziów znajdujących się pod stałą presją; przeciw nim wszczynane są m.in. postępowania dyscyplinarne i karne za występowanie w obronie praworządności i wykonywanie wyroków TSUE. Sprawa sędzi Morawiec jest jedną z najbardziej wstrząsających, bowiem minister sprawiedliwości / prokurator generalny Zbigniew Ziobro bezprawnie dokonał na niej zemsty za wygraną w sądzie sprawę przeciw odwołaniu jej z funkcji Prezesa Sądu Okręgowego w Krakowie. Sędzia Dariusz Mazur podkreślił, że ten koszmar to codzienność polskich sędziów, a to niedopuszczalne dla państwa członkowskiego UE.
Raport sędziów na temat ostatnich przypadków prześladowań wraz z propozycjami konkretnych działań dla instytucji europejskich można przeczytać poniżej:
Ostatni prelegent, prof. Laurent Pech, ekspert ds. praworządności, zwrócił uwagę na niedopuszczalną sytuację, przypominając, że w Trybunale Konstytucyjnym RP oraz na jego czele zasiadają „sędziowie” powołani niezgodnie z prawem.
Wreszcie, podczas otwartej sesji pytań i odpowiedzi (skróconej ze względu na ograniczenia czasowe), mieliśmy okazję wysłuchać byłej posłanki Zgromadzenia Parlamentarnego Rady Europy Kristýny Zelienkovej, która zwróciła uwagę, że załamanie się praworządności nie ogranicza się do Polski czy Węgier, ale zaczyna mieć miejsce także w jej własnym kraju, Czechach.
Wydarzenie „Jak UE powinna wspierać polski wymiar sprawiedliwości?” za pośrednictwem naszej transmisji na żywo na Facebooku dotarło do ponad 10 000 osób. Wzięło w nim udział 10 posłów do PE, w tym. 8 z Komisji Wolności Obywatelskich, Sprawiedliwości i Spraw Wewnętrznych (LIBE).
Relację na żywo z wydarzenia można znaleźć na naszym profilu oraz na profilu posłanki do Parlamentu Europejskiego Róży Thun na Twitterze.
Pełny zapis wydarzenia można obejrzeć poniżej:
Zobacz także:
- Ataki na sędziów i niezależnych prokuratorów w Polsce. Wydarzenie ODF na forum OBWE HDIM 2019 (30.09.2019)
- Stanowisko Fundacji Otwarty Dialog: sprawa sędziego Dariusza Mazura (19.11.2019)
- Polskie media o zorganizowanej przez ODF konferencji w PE z udziałem prześladowanych polskich sędziów (13.12.2019)
- Prześladowani polscy sędziowie i prokuratorzy w Brukseli (16.12.2019)