Prezydent Nursułtan Nazarbajew, rządzący Kazachstanem nieprzerwanie od uzyskania niepodległości w 1989 r. może sprawować władzę do 2020 r. Jednogłośna decyzja parlamentu Kazachstanu z dn. 14 stycznia 2011 r. umożliwia przeprowadzenie referendum w sprawie przedłużenia rządów do 2020 r. Nazarbajewa bez konieczności organizacji wyborów prezydenckich w tym okresie.
14 stycznia br. w Sejmie RP ambasador Janez Lenarcic, Dyrektor Biura Instytucji Demokratycznych i Praw Człowieka OBWE, wyraził swoje zaniepokojenie decyzją kazachskiego parlamentu, która otwiera drogę do przeprowadzenia referendum oraz nadzieję, że ta inicjatywa – jako niezgodna z międzynarodowymi zobowiązaniami Kazachstanu – nie zostanie wprowadzona w życie. Janez Lenarcic zwrócił uwagę, że referendum o charakterze plebiscytu w żadnym wypadku nie może zastępować demokratycznego procesu wyboru nowych władz spośród alternatywnych opcji politycznych. Planowane referendum narusza bierne i czynne prawa wyborcze obywateli Kazachstanu, stojąc w sprzeczności z Powszechną Deklaracją Praw Człowieka, Międzynarodowego Paktu Praw Obywatelskich i Politycznych oraz Konwencji o Standardach Demokratycznych Wyborów. Te umowy, przyjęte i ratyfikowane przez Kazachstan, z mocy prawa międzynarodowego zachowują pierwszeństwo nad krajowymi regulacjami Kazachstanu.
Również Unia Europejska w wydanym 14 stycznia oświadczeniu krytycznie ocenia inicjatywę przeprowadzenia referendum, stwierdzając, że każda decyzja o przedłużeniu kadencji prezydenta do 2020 r. stałaby w sprzeczności z zobowiązaniami Kazachstanu do przestrzegania zasad demokracji i praworządności. UE wskazuje także, że na Kazachstanie jako kraju sprawującym aktualnie prezydencję w OBWE, spoczywa w tym zakresie szczególna odpowiedzialność.
Zdaniem niemieckiego rządu, plany przedłużenia kadencji prezydenta Nazarbajewa do 2020 r. stoją w ostrej sprzeczności z zasadami demokracji i praworządności, do których przywiązanie deklarował Kazachstan w trakcie szczytu OBWE w Astanie w grudniu 2010 r. – stwierdził rzecznik Angeli Merkel, Steffen Seibert, 14 stycznia br. podczas rządowego briefingu prasowego w Berlinie.
Stany Zjednoczone potępiły plany dotyczące referendum prezydenckiego jako cios dla demokracji.
Źródła: http://www.osce.org/odihr/item/74925 (OSCE ODHIR)
http://en.rian.ru/world/20110114/162145744.html (RIA Novosti)
http://www.sundaytimes.lk/world-news/4031-germany-slams-undemocratic-kazakhstan (The Sunday Times)
