W dniu 3 października, hiszpański sąd Audiencia Nacional złożył oświadczenie o odroczeniu wydania decyzji do 25 września w sprawie ekstradycji Alexandra Pavlova do Kazachstanu – państwa środkowoazjatyckiego, gdzie wciąż panuje dyktatura. Sąd przyznał, że miał wątpliwości co do poprawności wydanej wcześniej decyzji, w której wyraził zgodę na ekstradycję. Poinformował także, że podejmie kroki w celu uzyskania dodatkowych informacji w sprawie Muratbeka Ketebayeva, która w opinii sądu wydaje się być analogiczna do sprawy Pavlova. Ketebayev jest kazachstańskim dysydentem, który został aresztowany w Polsce w dniu 12 czerwca 2013 roku oraz został wypuszczony dzień później, podczas gdy Kazachstan żądał jego ekstradycji określając go jako członka „zorganizowanej grupy przestępczej”. Prokurator później, podczas konferencji prasowej, ocenił, iż zarzuty miały charakter wyraźnie polityczny oraz, że nie może bezkrytycznie akceptować żądań wystosowanych przez władze Kazachstanu.
Decyzja Audiencia Nacional w sprawie Pavlova, której wydanie odroczono do 25 października, zostanie podjęta przez organ ostatniej instancji w sądowym procesie dotyczącym żądania ekstradycji skierowanego do Hiszpanii przez władze Kazachstanu. Jeżeli ekstradycja zostanie wykonana, istnieje ryzyko, że Pavlov będzie poddawany torturom, a nawet, że zostanie zamordowany.
Pavlov jest byłym szefem ochrony opozycyjnego polityka i przedsiębiorcy Mukhtara Ablyazova. W latach 2001-2003 był także odpowiedzialny za bezpieczeństwo redakcji gazety „Respublika”, jednego z głównych mediów opozycyjnych w Kazachstanie. Jak wynika z kazachstańskich źródeł, reżim tego kraju zamierza użyć wszystkich możliwych metod, by zmusić go do złożenia zeznań obciążających jego byłych współpracowników. Niewątpliwie, mogłoby to stanowić bezpośrednie zagrożenie dla licznego grona niezależnych dziennikarzy, dysydentów, obrońców praw człowieka oraz ich rodzin w Kazachstanie i poza jego granicami. W dniu 1 października Pavlov, przebywający w madryckim więzieniu, ogłosił, że nie zamierza dobrowolnie zeznawać przeciwko Ketebayevowi, Ablyazovowi lub innym grupom opozycyjnym. Stwierdził także, iż w wypadku, jeżeli zostanie wydany do Kazachstanu, a zeznania tej treści zostaną mu przypisane, będzie to oznaczało, że został zmuszony do ich złożenia siłą i w związku z tym, takich jego „zeznań” nie należy uznawać za prawdziwe.
Decyzja w sprawie odroczenia decyzji została podjęta na krótko po powrocie Premiera Mariano Rajoya z Kazachstanu, która odbyła się w dniach 29 września-1 października, podczas której omawiano kwestie współpracy gospodarczej pomiędzy Madrytem a Astaną. W wyniku negocjacji zostały podpisane kontrakty na łączną kwotę 600 milionów euro.
– Obawiam się, że Hiszpania może sprzedać Pavlova kazachstańskiemu reżimowi – ostrzegała kilka dni przed wizytą premiera Hiszpanii Irina Petrushova, redaktor naczelny „Respubliki”, kazachstańskiego serwisu informacyjnego związanego z opozycją.
Kazachstańskie elity rządzące spodziewały się, że Hiszpanie zrobią przy tej okazji przysługę prezydentowi Nazarbayevowi – my, Fundacja Otwarty Dialog, jesteśmy wdzięczni, że do tego nie doszło. Doceniamy także fakt, iż dziennikarze towarzyszący premierowi w Astanie, zapytali go podczas konferencji prasowej o to, czy w trakcie swojej wizyty rozmawiał z Nazarbayevem o Pavlovie.
Hiszpania ma na swoim koncie wiele ekstradycji osób, których wydanie łączyło się z zagrożeniem zastosowania wobec nich tortur w ich krajach pochodzenia, jednak takie zagrożenie zostało przez Hiszpanię zignorowane. Amnesty International bezskutecznie prowadziła kampanię w sprawach Basela Galyouna (Syria), Aliia Arrasa (Maroko) oraz Murata Gasayeva (Rosja). Po pozytywnym sygnale, który nadszedł z Audiencia Nacional, mamy nadzieję, że omawiany trend zmieni się.
W kampanię na rzecz uwolnienia Pavlova aktywnie angażują się członkowie Parlamentu Europejskiego. W dniu 19 września, kilkunastu z nich podpisało list do Ministra Spraw Zagranicznych. Wcześniej, eurodeputowany Raül Romeva i Rueda złożył w tej sprawie pisemne zapytanie do Catherine Ashton. Członkowie hiszpańskiego parlamentu, m.in. José Ignacio Sánchez Amor, Irene Lozano, Jon Iñarritu García wielokrotnie zwracali się do rządu Hiszpanii z wnioskiem o przeprowadzenie wnikliwego śledztwa w sprawie Pavlova. Amnesty International wystosowała list do Premiera Hiszpanii Rajoya tuż przed jego wyjazdem do Kazachstanu. Ponadto specjalni sprawozdawcy ONZ poinformowali rząd hiszpański o swoich wątpliwościach w tej sprawie. Ambasady Polski oraz Norwegii również bardzo uważnie śledziły rozwój sprawy Pavlova. W dniu 9 września polskie Ministerstwo Spraw Zagranicznych, w odpowiedzi na pisemne zapytanie posła Marcina Święcickiego i Ligii Krajewskiej w sprawie stanowiska Ministerstwa wobec ekstradycji kazachstańskich dysydentów przebywających w Europie, odpowiedziało, że potępia takie działania kazachstańskiego reżimu jak nadużywanie mechanizmów Interpolu w celu prześladowania przeciwników politycznych. Zdecydowane glosy wzywające władze Hiszpanii do niewydawania Pavlova oraz zwracające uwagę na wykorzystywaniu Interpolu przez reżim kazachstański do ścigania opozycjonistów padały podczas Spotkania Przeglądowego Wymiaru Ludzkiego OBWE, które odbyło się z Warszawie w dniach 23 września-4 października 2013r. Do 4 października, ponad 600 osób podpisało petycję skierowaną do premiera Rajoya na platformie internetowej change.org, podnoszącą kwestię zagrożenia torturami.
Fundacja Otwarty Dialog apeluje do władz hiszpańskich o zapewnienie bezpieczeństwa Pavlovowi w sytuacji, jeżeli zostanie on wypuszczony z miejsca osadzenia, ponieważ istnieje ryzyko, że władze kazachstańskie mogą zastosować wobec niego różne środki nacisku, zarówno legalne, jak i nielegalne. Władze autorytarne postrzegają Pavlova jako kluczową osobę, która jest im potrzebna do uciszenia pozostałych niezależnych głosów opozycji. Jeżeli sąd zatwierdzi ekstradycję, Fundacja Otwarty Dialog wezwie rząd do skorzystania ze swoich uprawnień w celu niewykonania tej decyzji.
Fundacja Otwarty Dialog jest niezależną organizacją pozarządową z siedzibą w Polsce. Zajmuje się głównie kwestią naruszeń praw człowieka na terenie Europy Wschodniej i Azji Centralnej, ze szczególnym uwzględnieniem problematyki Kazachstanu. Jej reprezentanci byli obecni oraz zeznawali w procesie Alexandra Pavlova, który miał miejsce w dniu 18 lipca w sądzie Audiencia Nacional w Madrycie. Pod koniec września, członkowie Fundacji ponownie przybyli do Madrytu, gdzie oczekiwali na ostateczną decyzję sądu w tej sprawie.
W celu uzyskania komentarzy od przedstawicieli Fundacji Otwarty Dialog, prosimy o kontakt:
Jędrzej Czerep (języki: angielski, hiszpański, polski), tel: +48 604 902 690, email [email protected] ;
Lyudmyla Kozlovska (języki: angielski, rosyjski, polski), tel; +48 728 822 539, email [email protected] ;
Bartosz Kramek (języki: angielski, polski); tel: +48 601 561 050, email [email protected]