Apel o reakcję międzynarodową
W Rzymie, w nocy z 29 na 30 maja ponad 30 uzbrojonych włoskich funkcjonariuszy policji wtargnęło do domu, w którym przebywała Alma Shalabayeva i Alua Ablyazova, tj.żona oraz sześcioletnia córka kazachstańskiego biznesmena i polityka Mukhtara Ablyazova, jednego z głównych przeciwników prezydenta Nazarbayeva. Alma Shalabayeva, a później również jej córka zostały zatrzymane w celu deportacji; zignorowany został fakt, iż potrzebują one azylu politycznego. Policja zamierzała aresztować Muktara Ablayzova na podstawie nakazu aresztowania, wydanego przez Sąd Miejski w Almaty w 2009 roku. Przebywający z żoną członkowie jej rodziny również zostali zatrzymani w celu złożenia wyjaśnień.
Rankiem 31 maja rzymski sąd zadecydował o przedłużeniu aresztu wobec Almy Shalabayevej. Pomimo zapewnień złożonych adwokatom zatrzymanej, że wszelkie jej prawa będą w pełni respektowane, już o godz. 18.30 tego samego dnia adwokaci otrzymali wiadomość, że Alma Shalabayeva została umieszczona wraz z córką na pokładzie czarterowego samolotu i odesłana do Kazachstanu. W tej chwili nieznane są podstawy prawne, w oparciu o które dokonana została ekstradycja. Bardzo poważne wątpliwości, stawiające pod znakiem zapytania legalność podjętych działań, budzi błyskawiczny czarter samolotu oraz brak możliwości odwołania się od decyzji o deportacji. Alma Shalabayeva legitymowala się prawem pobytu na terenie UE oraz zaświadczeniami o niekaralności i braku jakichkolwiek oskarżeń wysuwanych pod jej adresem na drodze prawnej zarówno w Kazachstanie, jak i w UE.
O godz. 23.00 w dniu 31 maja, Mukhtar Ablyazov, który skontaktował się z Fundacją Otwarty Dialog z prośbą o pomoc w zaistniałej sytuacji, wydał pisemne oświadczenie na swoim profilu na Facebooku (https://www.facebook.com/mukhtar.ablyazov), w którym zaapelował do instytucji międzynarodowych i obrońców praw człowieka na świecie o reakcję i poparcie dla jego rodziny.
Ablyazov jest oskarżany w Kazachstanie o defraudację majątku Banku BTA o wartości 5 mld USD oraz przynależność do zorganizowanej grupy przestępczej. Wyjazd Ablyazova z Kazachstanu poprzedziła nacjonalizacja Banku BTA, przeprowadzona samowolnie przez rząd. Bank BTA był wówczas największym prywatnym bankiem na terenie krajów WNP, a Ablyazov był jego największym udziałowcem. Wkrótce potem Ablyzaov został postawiony w stan oskarżenia i otrzymał azyl polityczny w Wielkiej Brytanii. Władze Kazachstanu, kontrolujące obecnie Bank BTA, pozostają w sporze sądowym z Ablyazovem, oskarżając go jednocześnie o liczne próby destabilizacji sytuacji w kraju, w tym wywołanie brutalnie spacyfikowanych przez policję strajków robotniczych w Zhanaozen. Niemal wszystkie głośne akty represji w Kazachstanie w ostatnich latach są usprawiedliwiane przez władze rzekomym powiązaniem prześladowanych osób i organizacji z “przestępcą Ablyazovem”.
Ablyazov odrzuca zarzuty defraudacji, postawione mu przez Kazachstan i zapewnia, że zarzuty te są bronią polityczną, wytoczoną przez Prezydenta Nazarbayeva, który usiłuje wyeliminować Ablyazova jako swojego przeciwnika politycznego.
W latach 90-tych Ablyazov był jednym z najbardziej znanych przedsiębiorców w Kazachstanie, w latach 1998-99 zajmował jednocześnie stanowisko ministra energetyki. Po odejściu z rządu, spowodowanym konfliktem z prezydentem Nazarbayevem w listopadzie 2001 r. współutworzył największy ruch obywatelski i partię opozycyjną w kraju – Demokratyczny Wybór Kazachstanu. W latach 2001-2003 został zatrzymany i przebywał w więzieniu; uwolniono go dopiero po międzynarodowej kampanii, która została zorganizowana w jego obronie. Do jego uwolnienia wzywała m.in. rezolucja Parlamentu Europejskiego, a Amnesty International nadała mu status więźnia sumienia. Human Rights Watch, OBWE i Departament Stanu USA przyznały mu status więźnia politycznego.
Fundacja Otwarty Dialog, w obliczu bezpodstawnego, bezprecedensowego i nagłego wydalenia z terenu UE najbliższych członków rodziny Mukhtara Ablyazova, uważanego przez autorytarne i represyjne władze kazachstańskie za swojego głównego przeciwnika politycznego:
- apeluje do właściwych organów włoskiego wymiaru sprawiedliwości o niezwłoczne wyjaśnienie okoliczności i podstaw prawnych dokonanej deportacji;
- wzywa władze Kazachstanu do ujawnienia miejsca pobytu i stanu zdrowia zatrzymanych Almy Shalabayevej i Aluy Ablyazovej;
- zwraca się do instytucji międzynarodowych i organów krajów członkowskich UE i OBWE odpowiedzialnych za sprawy zagraniczne i prawa człowieka oraz ich przedstawicielstw dyplomatycznych w Kazachstanie o podjęcie wszelkich kroków w celu zagwarantowania bezpieczeństwa wyżej wymienionym osobom przez władze Kazachstanu.
- wzywa Jose Barroso, Przewodniczącego Komisji Europejskiej, który przebywa obecnie z oficjalną wizytą w Kazachstanie w dniach od 1 do 3 czerwca 2013 r., o interwencję w powyższej sprawie u przedstawicieli Republiki Kazachstanu.
